Okres dojrzewania to czas intensywnych zmian nie tylko fizycznych i emocjonalnych, ale także w sferze społecznej. Rodzice nadal są bardzo ważni (nawet jeśli wydaje się im, że wręcz przeciwnie), ale rówieśnicy zaczynają być znacznie ważniejsi, niż byli dotychczas. Młody czlowiek „szuka własnego plemienia”. Wśród wielu czynników wpływających na rozwój młodej osoby, grupa rówieśnicza odgrywa niezwykle istotną rolę. To w relacjach z rówieśnikami dzieci uczą się ważnych umiejętności społecznych, budują swoją tożsamość oraz znajdują wsparcie i zrozumienie.
Wsparcie emocjonalne
Jednym z najważniejszych aspektów relacji z rówieśnikami jest wsparcie emocjonalne, jakie dzieci znajdują w grupie. W okresie dojrzewania, kiedy młodzi ludzie często doświadczają zmiany nastrojów, niepewności siebie oraz różnego rodzaju trudności, obecność przyjaciół i osób, które przeżywają podobne doświadczenia, może być niezwykle pocieszająca. Grupa rówieśnicza to miejsce, gdzie dzieci mogą dzielić się swoimi uczuciami, radzić sobie wzajemnie z problemami i dawać wsparcie emocjonalne. Oczywiście ogromnie ważne jest, by nastolatki miały też takie wsparcie w dorosłych – rodzicach, nauczycielach. Jednak nawet kiedy tak jest, w kontakcie z rówieśnikami doświadczają dużo większego poczucia zrozumienia i wspólnoty doświadczeń. Różnicy wieku nie przeskoczymy.
Tożsamość i wartości
W relacjach z rówieśnikami dzieci kształtują swoją tożsamość i wartości. Przyglądają się uważnie tym, które wyniosły z domu, sprawdzają ich kompatybilność z własnym pokoleniem oraz z sobą samym, coraz bardziej świadomym siebie. W grupie rówieśniczej młodzi ludzie odkrywają, kim są, czego pragną oraz jakie są ich własne wartości i przekonania. Poprzez obserwację i interakcje z innymi nastolatkami, rozwijają swoją świadomość siebie oraz zdolność do samooceny. Wspólne doświadczenia i rozmowy z rówieśnikami pomagają lepiej zrozumieć siebie i swoje miejsce w świecie.
Umiejętności społeczne
Grupa rówieśnicza to również środowisko, w którym młodzi ludzie rozwijają swoje umiejętności społeczne. Uczą się komunikacji, empatii, współpracy oraz radzenia sobie w konfliktowych sytuacjach. Relacje z rówieśnikami wymagają umiejętności słuchania, wyrażania swoich potrzeb oraz rozumienia i szanowania punktu widzenia innych. W grupie rówieśniczej nastolatki mogą ćwiczyć te umiejętności i rozwijać zdolności interpersonalne.
Rozwój emocjonalny
Relacje z rówieśnikami mają również istotny wpływ na rozwój emocjonalny. Poprzez interakcje z innymi nastolatkami, młodzi ludzie uczą się rozpoznawania i wyrażania swoich uczuć, radzenia sobie z emocjami oraz rozwiązywania konfliktów. Mają okazję doświadczać różnorodnych sytuacji emocjonalnych i uczyć się radzenia sobie z nimi. Podobnie jest w relacjach z dorosłymi, jednak charakter relacji dorosły-dziecko jest inny. Emocje niby te same, a jednak jakoś inne. Nastolatek inaczej i z nieco innych powodów złości się na rodziców, niż na drugiego nastolatka, inaczej ufa, inaczej przeżywa rozczarowanie.
Wzajemne uczenie się i inspiracja
W grupie rówieśniczej dzieci mają okazję wzajemnie się uczyć i inspirować. Obserwacja osiągnięć i postępów innych młodych ludzi może motywować do własnego rozwoju. Wspólnie przeżywane doświadczenia, wymiana pomysłów i wspieranie się nawzajem w dążeniu do celów może być niezwykle inspirujące i motywujące dla każdego dziecka. Poznawanie zainteresowań rowieśników pomaga odkryć własne talenty i pasje.
Poczucie przynależności i akceptacji
Grupa rówieśnicza jest również miejscem, gdzie dzieci budują poczucie przynależności i akceptacji. Bycie częścią grupy, w której jest się akceptowanym i docenianym, jest niezwykle ważne dla poczucia własnej wartości, pewności siebie i samooceny. Nie zawsze taką akceptującą grupę dzieci znajdują w szkole. Dlatego niezwykle ważne jest, by miały okazję spotkać podobnych sobie rówieśników w innych miejscach. W klubach zainteresowań, drużynach sportowych, na zajęciach artystycznych. A moim zdaniem najbardziej sprzyjającym środowiskiem są tu wakacyjne obozy tematyczne, które gromadzą młodych ludzi o podobnych zainteresowaniach.
Wakacyjne obozy – społeczne laboratorium dla nastolatków
Wyjazdy na letnie obozy są nie tylko czasem zabawy i aktywności, ale także doskonałą okazją dla nastolatków do budowania relacji rówieśniczych i rozwijania umiejętności społecznych. Podczas obozów, młodzi ludzie mają okazję spędzić czas z rówieśnikami o podobnych zainteresowaniach i pasjach, co sprzyja budowaniu więzi i znalezieniu wsparcia oraz zrozumienia w grupie. Wspólne przeżycia i doświadczenia, aktywności organizowane na obozie oraz rozwijanie umiejętności społecznych sprawiają, że wyjazdy na letnie obozy są nie tylko atrakcyjną formą spędzania wolnego czasu, ale również cennym doświadczeniem, które kształtuje młodych ludzi na wiele sposobów.
Letnie obozy to doskonała okazja, by nastolatek doświadczył wszystkich aspektów bycia w grupie w sposób intensywny i jednocześnie bezpieczny. Z dala od rodziców może czuć się swobodnie wchodząc w relacje w grupie, poznając i eksponując własną tożsamość. Może jednocześnie liczyć na wsparcie dorosłych – obozowych opiekunów. Podczas wyjazdu na obóz, młodzi ludzie mają okazję spędzić czas z rówieśnikami o podobnych zainteresowaniach i pasjach, spoza swojego codziennego środowiska. Ta wspólnota zainteresowań, a nierzadko też wartości, postaw i tożsamości, daje dużą szansę na znalezienie wspólnego języka, zbudowanie zaufania i bezpieczeństwa w relacjach.
Intensywne i różnorodne wspólne doświadczenia, aktywności, wyzwania i przygody podczas obozu, stają się fundamentem silnych więzi. Nastolatkowie wspólnie pokonują trudności, śmieją się, uczą się nowych rzeczy i przeżywają emocje, co umacnia ich relacje. Aktywności organizowane na obozie często wymagają współpracy i pracy zespołowej, co sprzyja rozwijaniu umiejętności interpersonalnych i budowaniu relacji z innymi. To czas, kiedy rodzą się przyjaźnie tak ważne dla rozwoju i dobrego wejścia w dorosłość.
Obozowa grupa może być źródłem wsparcia i zrozumienia. Wspólne zainteresowania i wartości sprzyjają budowaniu zaufania i empatii między uczestnikami obozu. Dla wielu nastolatków, znalezienie się w gronie osób, które rozumieją ich doświadczenia i uczucia, może być niezwykle wspierające i motywujące. Tu mogą „zdjąć zbroję”, którą często noszą na co dzień przez cały rok. Tu mogą „odgadać się” ze wszystkiego, co przeżyli, podzielić się swoimi przemyśleniami, emocjami, wątpliwościami.
Okres pandemii niestety zakłócił rozwój społeczny wielu dzieci. Obecne nastolatki mają sporo trudności w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami. To zaś powoduje problemy emocjonalne – poczucie samotności, depresje, poczucie odrzucenia. Poszukujący swojej tożsamości młody człowiek, niezwykle wrażliwy i w głębi siebie niepewny potrzebuje grupy, która go wesprze, a często nie potrafi ani jej zbudować, ani jej znaleźć, ani do niej dołączyć. Wyjazd na wakacyjny obóz bardzo to ułatwia i może być jednym z najbardziej wspierających i rozwijających doświadczeń okresu dojrzewania. Trzeba jednak starannie go wybrać – zarówno jeśli chodzi o tematykę, jak i kadrę oraz sposób organizacji. Moje nastolatki od kilku lat jeżdżą na obozy z BTA Kompas. Za każdym razem wracają wzmocnione, szczęśliwe, pewniejsze siebie, odważniejsze. Aja patrzę na nich i mam wrażenie, że podczas tych kilkunastu obozowych dni wydarzyło się więcej dobrego w ich życiu, niż przez dziesięć miesięcy szkoły.
autorka: Elżbieta Manthey – założycielka Juniorowa, blogerka, popularyzatorka wiedzy o edukacji i rozwoju dzieci i młodzieży, prezeska Fundacji Rozwoju przez Całe Życie, mama dwójki nastolatków. Propaguje wychowanie i edukację oparte na szacunku dla dzieci. Popularyzuje nowoczesne pomysły edukacyjne, angażuje się w działania na rzecz lepszej edukacji. Miłośniczka książek, również tych dla dzieci i młodzieży. Najlepiej odpoczywa podróżując i doświadczając świata z mężem i dziećmi.
Artykuł powstał w ramach współpracy reklamowej Juniorowa z BTA Kompas i jest częścią cyklu
Wakacyjny Kompas Juniorowa podpowiada, jak mądrze zorganizować wakacje dziecka i nastolatka. Cykl przygotowujemy wspólnie z BTA Kompas – doświadczonym organizatorem wypoczynku dzieci i młodzieży, z którego obozów korzystają też moje dzieci (i bardzo sobie chwalą).
Fot. BTA Kompas
Twój komentarz może być pierwszy