W pewną sobotę, w 2007 roku grupa niezidentyfikowanych nastolatków w Szwedzkim miasteczku włamała się do szopy. Wzięła kanister z benzyną i polała dach szkoły. Wlała też benzynę do rur wentylacyjnych. Nim ktokolwiek się zorientował, szkoła spłonęła…

Szkoła w Gråbo,  należąca dzisiaj do sieci Changemaker Schools, czyli “Szkół z mocą zmieniania świata”, powstała po tym, jak sfrustrowani uczniowie podłożyli ogień pod budynki zespołu edukacyjnego. Dorośli zrozumieli, że uczniom szkoła się nie podobała i zamiast zajmować się tropieniem i karaniem, razem z młodzieżą stworzyli nową szkołę na wzór wspólnych marzeń. Zamiast wprowadzenia rygorystycznych zasad, zaproponowano rozmowy, które przyniosły wolność, różnorodne sposoby nauczania i nauczyły młodych ludzi konsekwencji i odpowiedzialności. 
Na zgliszczach powstała nowa, zupełnie wyjątkowa, wspólnie stworzona instytucja.

W pewnym sensie ogień jest niezbędny, by szkoła mogła otrzymać tytuł “Szkoły z mocą” i należeć do sieci Changemaker Schools Ashoki. Zazwyczaj musi pojawić się ktoś kto ma w sobie ogień: nauczyciel, dyrektor lub dyrektorka, szkolny pedagog, który rozpali płomień w innych – tłumaczy Agata Stafiej-Bartosik, przedstawicielka Ashoki w Polce. – Musi pojawić się ktoś, kto nie obawia się zakomunikować, że umiejętności społeczne są przynajmniej tak samo ważne, jak wiedza.

Szkoły mogą rozbudzić w uczniach wiarę w siebie, mogą pomóc uczniom rozwijać empatię, umiejętność rozwiązywania problemów  – mówi  Adrianna Lepka, prezes Fundacji BGK. – Umiejętności społeczne takie jak praca zespołowa, kreatywność, empatia i zrozumienie otoczenia są przynajmniej tak samo ważne w edukacji jak wiedza. To one przygotowują młodzież do udanego życia w świecie ciągłych zmian – dodaje.

Ważne jednak jest także to, jak się uczy. “Szkoły z mocą” promują aktywne uczenie się, same będąc instytucjami uczącymi się.  – Kiedy rodzice zabierają swojego ośmiolatka do dentysty chcą, żeby było to zupełnie inne doświadczanie, niż kiedy oni w wieku ośmiu lat szli do dentysty. Jednak kiedy przychodzi do zaprowadzenia dziecka do szkoły, wtedy oczekują, że będzie ona taka sama jak dwie czy trzy dekady  temu – mówi Lennart

Kieran Harnett

Nilsson, dyrektor Changemaker School (Szkoły z mocą) w Gråbo, tej właśnie, która powstała z popiołów. – Wkładamy olbrzymi wysiłek, by pokazywać rodzicom to, czego nauczyliśmy się o edukacji. Kiedy rodzice doświadczą tego, że ich dzieci chodzą 
do szkoły szczęśliwe, przekonują się, że szkoła może być całkiem inna – dopowiada Nilsson.

Czy takie szkoły możliwe są tylko w Szwecji? Nic bardziej mylnego. Fundacja Ashoka w partnerstwie z Fundacją BGK poszukuje także w Polsce szkół z mocą zmieniania świata, edukacji oraz życia uczniów, rodziców i mieszkańców. Organizacje chcą znaleźć szkoły, które rozwijają u dzieci i młodzieży nie tylko wiedzę, ale także kluczowe umiejętności społeczne, takie jak empatia, uważność, która pozwala na pogłębione myślenie o problemie i skutkach działań, praca w grupie, przywództwo, kreatywność i otwartość na zmiany. Ashoka nie proponuje szkołom programu do wdrożenia, ale zauważa i wspiera pracę, którą szkoły już wykonują.

Ashoka w ramach programu “Szkoły 
z mocą zmieniania świata” realizowanego w Polsce dzięki Fundacji BGK, odwiedziła już pierwsze polskie placówki oświatowe, które chcą dołączyć do programu. – Są to fantastyczne miejsca, w których uczenie się jest przygodą, a nauczyciele, dzieci i rodzice tworzą wspólnotę oddziałującą na otoczenie. Najwspanialsze jest to, że są to nie tylko prywatne szkoły i nie tylko w dużych miastach, ale też szkoły publiczne, nieraz w małych miejscowościach – opowiada Martyna Rubinowska z Ashoki, koordynatorka programu “Szkoły z mocą”.

Celem programu “Szkoły z mocą zmieniania świata” jest nie tylko znalezienie szkół wspierających rozwój umiejętności społecznych, ale przede wszystkim upowszechnienie wartościowych praktycznych rozwiązań. “Szkoły z mocą” mogą współpracować z innymi placówkami z całego świata. W ramach międzynarodowego programu Ashoki “Changemaker Schools” wytypowano już 144 szkoły w Europie, Ameryce i Afryce.

Ashoka jest międzynarodową organizacją pozarządową, która znajduje i wspiera innowatorów społecznych. Stara się budować ekosystem, dzięki któremu działalność tych wybitnych osób zyskuje większy impakt i generuje prawdziwą zmianę społeczną. Działa w 87 krajach. Do tej pory 3000 członków Ashoki na całym świecie przyczyniło się do zmniejszenia biedy, poprawy edukacji, sprawiedliwego dostępu do edukacji, do opieki zdrowotnej, większej przejrzystości władz publicznych, czy lepszej integracji społeczeństw. W Polsce sieć liczy ponad 70 osób.

Misją Fundacji BGK im. J. K. Steczkowskiego jest tworzenie przyjaznego i inspirującego otoczenia do rozwoju dzieci i młodzieży. Fundacja BGK realizuje programy zaangażowania społecznego w imieniu Banku Gospodarstwa Krajowego. Koncentruje swoje działania na wyrównywaniu szans edukacyjnych dzieci i młodzieży, budowaniu kapitału społecznego oraz popularyzacji idei wolontariatu.

c

źródło: materiały prasowe programu “Szkoły z mocą”