Praca na wakacje dla nastolatków – zasady pracy nieletnich, rodzaje umów, wolontariat

Praca na wakacje – to może być ciekawe doświadczenie. W jakim wieku nastolatek może podjąć pracę? Jakich prac nie może wykonywać? Jakie warunki pracy powinien mieć zapewnione i jakie są wymagania formalne, by pracę mógł podjąć?

Zacznijmy od rzeczy podstawowej – praca na wakacje dla młodzieży jest zgodna z prawem, a przepisy, które to regulują, skonstruowane są w taki sposób, aby praca ta była bezpieczna, a w szczególności nie narażała młodych organizmów na przeciążenia. Zgodnie z prawem pracę na wakacje (i nie tylko) mogą podjąć nastolatki od 16. roku życia, a w szczególnych przypadkach również nieco młodsze. Oto najważniejsze zasady pracy nieletnich. Na końcu znajdziecie też link do szerszego opracowania.

Jaką pracę na wakacje może podjąć nastolatek?

Przede wszystkim nie może być to ciężka praca fizyczna. Nie może ona narażać dziecka na  zagrożenie życia, zdrowia oraz rozwoju psychofizycznego. Na przykład nastolatek może być zatrudniony przy zbiorze owoców, ale nie wolno mu zlecać dźwigania ciężkich skrzynek.

Przepisy mówią też, że praca nieletnich nie może utrudniać podjęcia obowiązku szkolnego (dzieci w wieku 16-18 lat mogą pracować również w czasie roku szkolnego).

Osoba niepełnoletnia nie może pracować w warunkach zagrażających zdrowiu oraz narażających na zbytnie przeciążenia. W szczególności nie może ona prowadzić załadunku i wyładunku, pracować przy przewożeniu ciężarów, przetaczać beczek i bali. Ciężary dopuszczalne do przenoszenia zależą od wieku i płci dziecka i określone są szczegółowymi przepisami.

Czas pracy nieletnich podczas wakacji nie może przekraczać 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo łącznie u wszystkich pracodawców. Nastolatki nie mogą też pracować w nocy, czyli od godziny 22:00 do 6:00.

Praca na wakacje dla dziecka poniżej 16 roku życia

Ogólne przepisy Kodeksu pracy mówią, że dzieciom poniżej 16 roku życia nie wolno pracować, dopuszcza się jednak wyjątki od tej reguły. Młodsze nastolatki mogą pracować w branży kulturalnej, artystycznej, sportowej oraz reklamowej. Pod jakimi warunkami?

Zgodę na pracę dziecka muszą wyrazić jego rodzice lub prawni opiekunowie. Dziecku nie wolno pracować dłużej niż 6 godzin na dobę, musi kończyć pracę nie później niż o 20:00, a zaczynać nie wcześniej niż o 6:00.

Poza tym pracodawca musi uzyskać osobne zezwolenie inspektora pracy, w którym znajdą się m.in. szczegółowe określenie rodzaju pracy i okresu jej wykonywania. Inspektorzy pracy przy wydaniu zezwoleń na pracę dziecka poniżej 16 roku życia zwracają szczególną uwagę na wszystkie wymagane formalności.

Jakie są obowiązki pracodawcy?

Pracodawca, który chce zatrudnić młodzież, zobowiązany jest do sporządzenia umowy o pracę (o czym dalej) oraz do sporządzenia wykazu prac lekkich, który musi być zatwierdzony przez właściwego inspektora pracy.

Pracodawca musi ustalić wymiar i czas pracy nieletnich zgodny z przepisami. Pracodawca musi też wysłać nastoletniego pracownika na odpowiednie badania lekarskie oraz przeprowadzić szkolenie z zakresu BHP.

Jaką umowę dziecko powinno podpisać?

Nastolatek chętny do pracy ma do wyboru trzy rodzaje umowy:

Umowa o pracę

Może być podpisana na czas określony, na czas wykonywania danej pracy lub na okres próbny. W treści umowy musi znaleźć się wskazanie, że jest to zatrudnienie przy lekkiej pracy sezonowej lub dorywczej. Umowa taka powinna być zawarta na piśmie i powinna zawierać dokładny opis rodzaju pracy, miejsca jej wykonywania, wymiaru pracy i jej terminu. Wynagrodzenie może być podane w stawce miesięcznej lub godzinowej, jednak nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku.

Czym różni się umowa zlecenie i umowa o dzieło

Od umowy o pracę odróżnia je brak podporządkowania pracownika pracodawcy oraz brak ochrony i uprawnień pracowniczych regulowanych przez Kodeks pracy, m.in. urlopów, minimalnego wynagrodzenia czy okresów wypowiedzenia. Zawiera się je przede wszystkim w celu wykonania konkretnego zadania. Czym się różnią?

Umowę zlecenia dotyczy wykonywania określonej czynności (np. zbierania owoców, roznoszenia ulotek), nie określa konkretnego rezultatu pracy. Natomiast umowa o dzieło dotyczy konkretnego efektu podjętej pracy. Może on być materialny (np. artykuł, strona internetowa, baza danych, projekt ulotki) albo niematerialny (np. zorganizowanie koncertu).

Jeśli macie wątpliwości lub potrzebujecie więcej informacji, warto skontaktować się z Okręgowym Inspektoratem Pracy.

Jak znaleźć pracę na wakacje?

Najlepiej za pośrednictwem Agencji Pracy Tymczasowej, które znajdują się w każdym większym mieście i które specjalizują się w pośrednictwie pracy dla osób niepełnoletnich. Wykaz agencji można znaleźć na stronie  www.kraz.praca.gov.pl, tu również można sprawdzić, czy dana agencja działa legalnie.

Ogłoszeń o pracę można poszukać również w urzędach pracy, siedzibach gmin i miast lub po prostu bacznie się rozglądać – anonse o poszukiwaniu pracowników często wiszą na witrynach sklepów, barów czy na tablicach ogłoszeń, zwłaszcza w miejscowościach popularnych wśród turystów.

A może wolontariat?

Wolontariat to praca bez wynagrodzenia, jednak dla młodych osób jest to znakomita okazja do zdobycia pierwszych zawodowych doświadczeń oraz do aktywnego spędzenia wolnego czasu. Wolontariusze niepełnoletni muszą jedynie postarać się o pisemną zgodę rodziców lub opiekunów prawnych oraz podpisać porozumienie z organizacją, w której zamierza podjąć pracę wolontaryjną. Porozumienie powinno określać rodzaj pracy oraz warunki i czas jej wykonywania.

Wolontariuszem można zostać w organizacji pozarządowej, fundacji, stowarzyszeniu, kościele lub w organach administracji publicznej.

Ofert wolontariatu można poszukać w siedzibach organizacji pozarządowych lub na stronie  www.ngo.pl. Ogłoszenia umieszczane są również w urzędach gmin i miast oraz w Centrach Wolontariatu ( www.wolontariat.org.pl).

 

źródło: “Podstawy prawne zatrudniania młodzieży w wieku 16-18 lat. Informator” wydany przez Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie. W całości do pobrania / przeczytania na stronie: http://wupwarszawa.praca.gov.pl/-/694723-broszura-informacyjna-podstawy-prawne-zatrudniania-mlodziezy-w-wieku-16-18-lat-informator-

foto: Freepik