W większości krajów europejskich rok szkolny zaczyna się na początku września, w niektórych startuje już w sierpniu. Najwcześniej – w Danii, Niemczech i Finlandii. Kraje południowe rozpoczynają rok szkolny nieco później – około połowy września. W części państw rok szkolny jest krótszy dla tych uczniów, którzy zdają kończące etap nauki egzaminy.
Najwięcej dni “roboczych” w ciągu roku szkolnego mają Duńczycy i Włosi, zaraz po nich Czesi i Szwajcarzy. Duńczycy, choć są rekordzistami pod tym względem, mają też tygodniowe ferie jesienne, bożonarodzeniowe, zimowe i wiosenne – czyli odpoczywają od nauki mniej więcej co dwa miesiące. Jednak duńskie letnie wakacje są jednymi z najkrótszych w Europie – rok szkolny zaczyna się już w połowie sierpnia. Z kolei Włosi, którzy mają podobnie dużo dni nauki w ciągu roku, mają długie wakacje letnie, ale bardzo niewiele śródrocznych przerw w nauce. Niemieccy uczniowie, podobnie jak Duńczycy, mają jedne z najkrótszych wakacji letnich w Europie – 6 tygodni i początek roku szkolnego na początku sierpnia. Jednak w ciągu roku szkolnego mają aż pięć większych przerw w nauce, a liczba dni nauki u nich jest porównywalna z polskim kalendarzem roku szkolnego.
Śródroczne przerwy w nauce są wpisane w szkolny kalendarz w różny sposób. Jedna jednak występuje we wszystkich europejskich krajach – to przerwa bożonarodzeniowa. W większości państw trwa ona dwa tygodnie. Z kolei ferie zimowe w większości państw trwają tydzień, zaś w Polsce mamy aż dwa tygodnie. Za to wiosenna przerwa w nauce w wielu krajach jest dłuższa niż u nas. Ferie jesienne mają uczniowie większości państw europejskich, trwają one zwykle tydzień. W Polsce takiej przerwy w nauce nie ma, a wielu nauczycieli sygnalizuje, że bardzo by się przydała, bo pod koniec października widać już zmęczenie intensywną nauką u uczniów.
Są oczywiście jeszcze dni wolne związane z państwowymi i kościelnymi świętami. Każdy kraj/region ma swoje. Wolne od szkoły w takich przypadkach różnie się układa – czasami to tylko jeden dodatkowy dzień odpoczynku, a czasami jeden dzień święta tworzy nam czterodniowy “długi weekend”.
Jak organizuje swój rok szkolny Finlandia, której system edukacji uważany jest za najlepszy na świecie? Rok szkolny rozpoczyna się już w pierwszej połowie sierpnia, ale kończy też wcześnie – na początku czerwca. Letnie wakacje są więc długie, dłuższe niż w Polsce i wielu innych krajach, tyle że przesunięte w czasie. Po dwóch miesiącach nauki Finowie mają kilkudniową przerwę jesienną. Ferie bożonarodzeniowe trwają u nich 2 tygodnie – zaczynają się przed wigilią i kończą ok. 7 stycznia. Na przełomie lutego i marca jest tydzień ferii zimowych, potem czterodniowa przerwa wielkanocna. Jest też kilka jednodniowych przerw świątecznych w ciągu roku – w listopadzie, w grudniu, w maju i czerwcu. Liczba dni nauki w ciągu roku jest zbliżona do tej, jaką mamy w Polsce.
Każde państwo układa swój kalendarz roku szkolnego po swojemu. Widać zależności klimatyczne, ale nie tylko klimat reguluje czas pracy i odpoczynku. Różne są potrzeby, tradycje i przekonania i trudno zadowolić wszystkich. Długie letnie wakacje sprawiają wielu rodzicom kłopot, bo dzieciom trzeba zapewnić opiekę, a dorośli nie mają tak długich urlopów. Kolonie i obozy kosztują, nie każdego na nie stać, a na wakacje u babci i dziadka też często nie można liczyć, bo pokolenie seniorów ma własne obowiązki zawodowe. Badania przeprowadzone w USA mówią też o tym, że podczas dłuższej przerwy w nauce uczniowie zapominają część wiedzy nabytej w ciągu roku szkolnego. Ale odpoczynek od nauki jest niezbędny. Nauczyciele i rodzice obserwują wyraźne objawy zmęczenia u dzieci podczas długich okresów nauki. Ferie jesienne mogłyby być dobrym rozwiązaniem. W dyskusji wokół artykułu “Takie wakacje należy zlikwidować” na naszym fanpage’u głosy rodziców i nauczycieli były rozmaite, wiele osób poruszyło istotne kwestie, które pokazują, że organizacja roku szkolnego jest związana z innymi dziedzinami życia, nie tylko szkolnego.
“Ja bym chętnie skróciła wakacje letnie na rzecz dwóch tygodni przerwy na przełomie października i listopada (wtedy wszyscy mają już spadek formy) i kolejne wiosną”.
“To oznacza, że dzieci będą mniej zmęczone, bo będą mieć również krótsze okresy pracy. Dla rodziców to wygodniejsze, bo łatwiej o dwa urlopy po 2 tygodnie, niż o jeden miesięczny, bo łatwiej wysłać do babci/cioci na tygodniowe wyjazdy parę razy w roku, niż na długie wakacje na jeden raz, bo łatwiej sfinansować kolonie i półkolonie jeśli nie trzeba ponieść całości kosztów w ciągu dwóch miesięcy wakacji”.
“Ja od lat uważam że rok szkolny powinien być podzielony na trymestry. Przerwa dłuższa na święta Bożego Narodzenia zamiast ferii zimowych oraz przerwa wiosenna wydłużona koło Wielkanocy i troszkę krótsze wakacje letnie. Mówię to jako nauczyciel i matka. Pod koniec wakacji już jest zmęczenie odpoczynkiem 🙂 a w roku szkolnym przerwy co chwila jak to jest w przypadku świat i zaraz ferii zimowych rozbijaja pracę. A w drugim semestrze to już w ogóle praca jest poszatkowana. Czego się nie zrobi z klasą do Bożego Narodzenia to już potem ciężko…”
“Mieszkam w Londynie i mam 2 dzieci i sama widzę po moich dzieciach, ze akurat to rozwiązanie krótszych a częstszych przerw naprawdę działa. Kiedy zaczynaja mieć tzw. spadek formy akurat jest half term. Ładują baterie i wracają do szkoły. Nie twierdze absolutnie, ze system jest tu idealny ?, ale akurat to bardzo mi i moim dzieciom sie podoba”.
Ale nie wszyscy są tego zdania, wiele zależy od różnic i potrzeb indywidualnych:
“Mojemu synowi po przerwie w szkole jest bardzo źle. Ciężko mu wrócić do obowiązków i nauki, nie może się skoncentrować jest bardzo rozbity. Po świętach, przerwie z powodów egzaminów, majówce było bardzo źle…”
“Jako osoba uprawiająca sporty zimowe – rodzic i nauczyciel, bardzo mnie cieszy możliwość wyjazdu w sezonie, aby owe sporty uprawiać”.
“Cieszę się, że moje dzieci będą miały długo wolne od szkoły pełnej stresu, sprawdzianów, porównywania i wiecznego udowadniania że nie są wielbłądem. Że będą mogły w spokoju poszukać swojego “ja” w oddaleniu od całej, niezwykle krytycznej, społeczności szkolnej”.
“Dzieci powinny mieć więcej odpoczynku w trakcie toku szkolnego a krótsze wakacje. Tylko że przy zmieniającym się klimacie dzieci w szkołach bez klimatyzacji mówiąc kolokwialnie – gotują się”.
Zorganizowanie 2 miesięcy wakacji dla dzieci bywa wyzwaniem i logistycznym, i finansowym dla rodziców. Z drugiej strony nie każdy szkolny budynek może zapewnić komfortowe warunki na upały. Z trzeciej – krótsze wakacje i więcej śródrocznych ferii pozwoliłyby odpocząć i zachować większą efektywność. Z czwartej… Potrzeb, pomysłów i argumentów jest wiele. Nie oznacza to, że mamy od razu wprowadzić zmiany wzorując się na rozwiązaniach niemieckich, duńskich czy włoskich. Warto jednak sprawdzać w dyskusji, co rzeczywiście jest problemem i szukać rozwiązań. Niektóre z nich z pewnością można by wprowadzić w skali szkoły, nie czekając aż nasze problemy rozwiąże ktoś z ministerstwa.
źródło: Eurydice
Discover more from Juniorowo
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
Twój komentarz może być pierwszy