Bydgoszcz jest miastem, które niebywale zyskało na przestrzeni minionych 25 lat. Z szarego ośrodka ciężkiego przemysłu zmieniło się w kwitnące, kolorowe miejsce pełne odnowionych secesyjnych kamienic i urokliwych zakątków. Niespieszny spacer po bydgoskiej starówce – niewielkiej i bardzo spokojnej zadbanej i przyjaznej – to wielka przyjemność i wspaniały relaks. A tuż obok niej przepływa Brda, rzeka, którą miasto odkryło na nowo i dzięki której odzyskało blask i niepowtarzalną atmosferę. Bydgoszcz nie kojarzy się w Polsce z turystycznym must-be, jednak jest to miasto, które pozytywnie zaskoczy każdego, kto zaryzykuje wakacyjną (i nie tylko) wizytę.
W Bydgoszczy działa Szlak Wody Przemysłu i Rzemiosła TeH2O który jeszcze bardziej podkreśla związki tego miasta z wodą. Jak należy tłumaczyć nazwę tego szlaku? TeH2O to: T jak technika, H jak Historia i 2 O jak dwa razy opowieść. W jego skład wchodzi 15 obiektów: funkcjonująca do dziś Fabryka Obrabiarek do Drewna, Muzeum Kanału Bydgoskiego, Kanał Bydgoski, Muzeum Fotografii, Muzeum Wodociągów z Halą Pomp oraz Wieżą Ciśnień, Muzeum Mydła i Historii Brudu, Dawna Gazownia Miejska, Muzeum Farmacji Apteki „Pod Łabędziem”, Barka „Lemara”, Spichrze nad Brdą, Introligatornia przy Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej, Wyspa Młyńska, Exploseum, Warzelnia Piwa.
Szlak TeH2O skonstruowany jest w taki sposób, aby umożliwić turyście zwiedzanie zarówno pieszo, jak i dostępnymi miejskimi środkami transportu – miejskim rowerem (Bydgoski Rower Aglomeracyjny) oraz samochodem. Każdy z obiektów nie tylko oferuje inną historię, ale także inne atrakcje, ponadto każdy z nich oferuje inną możliwość zwiedzania. Wszystkie razem wspólnie budują obraz miasta z czasów jego przemysłowego rozkwitu.
Exploseum
Exploseum – Centrum techniki wojennej DAG Fabrik Bromberg to unikalny na skalę światową przykład architektury przemysłowej z czasów II wojny światowej, zaadaptowany na potrzeby turystyczne przez Muzeum Okręgowe. Interaktywna ekspozycja usytuowana w dawnych budynkach produkcyjnych niemieckiej fabryki materiałów wybuchowych wprowadza w tajniki produkcji nitrogliceryny, porusza różnorodną tematykę związaną z: działalnością Alfreda Nobla, funkcjonowaniem koncernu DAG, Armią Krajową, pracą przymusową, historią materiałów wybuchowych oraz historią uzbrojenia.
Warzelnia piwa
Lokal powstał w 2011 roku, wskrzeszając bydgoskie idee warzelnictwa. Przed tutejszym piwowarem wyrosło nie lada zadanie, wynikające z miejscowych tradycji. Był czas bowiem, kiedy w Bydgoszczy działało ok. 10 browarów oraz mniejszych punktów produkujących piwo. Zabytkowe wnętrza odsłaniają swój dobytek: miedzianą instalację, stylowe butelki, porcelanowe zamknięcia i inne pamiątki po bydgoskich browarach. Przy Poznańskiej można się napić warzonego na miejscu piwa i posłuchać „Warzelnianych opowieści” piwowara, który odsłania tajniki warzenia piwa.
Wyspa Młyńska
Historia Wyspy Młyńskiej to opowieść wielowątkowa. Poznając ją bliżej, dowiadujemy się o tajnikach pracy mincerzy – królewskich urzędników bijących monety oraz o mozolnej pracy młyńskich kół i wypełnionych po brzegi spichlerzach. Współcześnie Wyspa Młyńska – wyspa muzeów jest dumą bydgoszczan i ich ulubionym miejscem spacerów, odpoczynku i rozrywki. Historię Wyspy Młyńskiej oraz Mennicy Bydgoskiej można poznać, odwiedzając wystawy znajdujące się w Europejskim Centrum Pieniądza, należącym do Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego.
Barka Lemara
Barka jest na stałe zacumowana przy ul. Mostowej. Pierwotnie była to barka towarowa bez napędu, tzw. finówka duża. Została zbudowana w 1937 roku w Stoczni i Warsztatach Mechanicznych Lloyda Bydgoskiego. Dziś w wyremontowanych ładowniach i w odkrytej części barki odbywają się m.in. koncerty, lekcje na wodzie i spotkania rodzin szyperskich. Warto zajrzeć do urokliwej kajutki z kuchnią, sypialnią i salonikiem, by docenić umiejętną aranżację powierzchni, gdy liczył się każdy centymetr.
Spichrze nad Brdą
Handel rzeczny, zwłaszcza zbożem, odgrywał przez stulecia ważną rolę w życiu Bydgoszczy. Zabytkowe magazyny zbożowe wpisują się obecnie w infrastrukturę przemysłową miasta i są motywem przewodnim jego oficjalnego logo. Choć w przeszłości było ich znacznie więcej, kilka budynków zachowało się do dziś po obu stronach rzeki Brdy oraz na Wyspie Młyńskiej. Od 1964 roku przy ul. Grodzkiej 7–11 mieści się Muzeum Okręgowe, gdzie można zapoznać się z wystawami czasowymi oraz wystawą stałą „Od Starego Rynku do Placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy”, która prezentuje historię miasta.
Muzeum Farmacji
Muzeum powstało w 2003 roku, by uczcić jubileusz 150-lecia założenia tutejszej apteki i przypomnieć dzieje bydgoskiego aptekarstwa. W muzealnej części Apteki „Pod Łabędziem” znajduje się receptura, biblioteka, zielarnia oraz laboratorium galenowe, a w nim efektowna automatyczna tabletkarka firmy Fritz Kilian z 1905 roku. Zwiedzający, przenosząc się w miniony świat aptekarstwa, mogą sprawdzić, ile siły fizycznej wymagała praca z pistlem i moździerzem, a także ocenić swoją przydatność do zawodu aptekarza, wykonując pigułki na pigulnicy i toczarce.
Kanał Bydgoski
Kanał Bydgoski połączył nie tylko Bydgoszcz z Nakłem, ale też dorzecza Wisły i Odry. Dziś Kanał stanowi bardzo ważny element drogi wodnej E-70. Decyzją Fryderyka Wielkiego, władcy Prus, rozpoczęto budowę w 1773 roku, a już po niespełna 1,5 roku, Kanał wraz z 10 śluzami był gotowy do użytku. Dziś jego początek w Bydgoszczy wyznacza Śluza Okole, do której można wpłynąć tramwajem wodnym. Przyjemnością będzie urokliwa wyprawa rowerem nad Kanałem lub spacer starymi plantami.
Muzeum Kanału Bydgoskiego
Muzeum powstało w 2006 roku z inicjatywy Sebastiana Malinowskiego. Zwiedzający mogą zapoznać się z historią Kanału Bydgoskiego, zobaczyć jak kanał wyglądał w czasach świetności, w 1800 roku. Można tu zobaczyć hamburkę – wioślarską dębową łódź z 1920 roku, a także makietę Kanału Bydgoskiego, Wyspy Młyńskiej i Śluz. Muzeum znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie tzw. Starego Kanału, otoczonego unikatowymi plantami z bogatym starodrzewem. Niegdyś bydgoszczanie chętnie spędzali tu czas na koncertach, spektaklach i potańcówkach pod gołym niebem.
Introligatornia
Gdy przechodnie zatrzymują się przy ulicy Długiej w Bydgoszczy, zaciekawieni niezwykłą witryną, na której prezentowana jest zabytkowa prasa introligatorska czy gilotyna do obcinania książek, nie przypuszczają nawet, że w głębi pomieszczenia nadal pracują biblioteczni introligatorzy. W działającej od 1923 roku introligatorni możemy nadal podziwiać ogromną prasę żelazną, nożyce introligatorskie oraz maszynę do złocenia. W Bydgoszczy nadal przywraca się blask zniszczonym woluminom i daje im nowe życie.
Hala Pomp
Zakład Wodociągowy w Lesie Gdańskim stanowi piękny przykład dbałości o dziedzictwo przemysłowe Bydgoszczy. Budynki zaprojektował w 1899 roku berliński architekt Franz Marschall. W tym wyjątkowym miejscu można zobaczyć zabytkowe hydranty, zdroje uliczne, pompy, a także replikę średniowiecznego rurmusa – urządzenia, które służyło w XVI wieku do dostarczania wody czerpanej z rzeki Brdy. Budynek dawnej Hali Pomp zachwyca pięknymi witrażami.
Wieża ciśnień
Zbudowana w 1900 roku bydgoska Wieża Ciśnień wraz ze Stacją Pomp w Lesie Gdańskim pełni funkcje muzealne bydgoskich wodociągów, eksponując m.in. drewniane rury wodociągowe, żetony na wodę, wyposażenia dawnych łazienek i toalet. Zobaczymy tu także ogromny zbiornik wodny o pojemności 1260 m3. Atrakcją jest taras widokowy usytuowany na wysokości 38 m, z którego można podziwiać – także przez lunety – panoramę Bydgoszczy. Sympatyczną pamiątką z pobytu w Wieży będzie własnoręcznie wybity żeton na wodę.
Muzeum Mydła i Historii Brudu
Muzeum mieści się na bydgoskiej Starówce. Założone w 2012 roku żywe muzeum przedstawia historię brudu i higieny od czasów starożytnych po współczesność. Można tu zobaczyć m.in. średniowieczną łaźnię, XIX-wieczny pokój kąpielowy, urządzenia służące do mycia i kąpieli, maglownice, pralki, suszarki oraz kolekcję mydeł z różnych zakątków świata. Wszystkiego można dotknąć i powąchać, a w zaimprowizowanym laboratorium samodzielnie wykonać mydełko. Muzeum słynie z warsztatów Obwoźnej Pracowni Mydła.
Muzeum Fotografii
W odrestaurowanej starej wozowni z XIX wieku zobaczymy eksponaty związane z fotografią dawną i dzisiejszą. Wśród nich drewniany aparat studyjny z końca XIX wieku, aparat Leica z 1933 roku oraz Kijew 15 TEE. Muzeum Fotografii to miejsce żywe i dynamiczne, do którego można przyjść i porozmawiać o fotografii, zobaczyć ciemnię oraz poznać proces powstania fotografii tradycyjnej. Regularnie organizowane są tam również wystawy fotograficzne.
Fabryka obrabiarek
Dawna Fabryka Maszyn C. Blumwe i Syn wyrosła w 1865 roku z małego warsztatu w centrum miasta. Przenosząc biznes do dzisiejszej dzielnicy Wilczak, przedsiębiorcy zbudowali potęgę. W 1900 roku fabryka zatrudniała 350 osób. Miała przedstawicielstwa w Berlinie i Kolonii. Hala montażu jest największym zachowanym i najbardziej atrakcyjnym architektonicznie budynkiem przemysłowym miasta, który do dziś realizuje swą pierwotną funkcję. W eksploatacji jest nadal prasa hydrauliczna z ok. 1900 roku.
Dawna gazownia miejska
Bydgoska Gazownia działa od 1860 roku i jest jedną z najstarszych w Polsce. Do dzisiaj zachwyca reprezentacyjnym budynkiem, który zaprojektował w 1904 roku miejski radca budowlany Carl Meyer. Nie zachowały się dawne urządzenia produkcyjne, jednak zwiedzający mogą posłuchać opowieści o tajnikach funkcjonowania gazowni i podziwiać jedyne lampy gazowe w Bydgoszczy. Tradycję Dawnej Gazowni Miejskiej w Bydgoszczy kontynuuje Polska Spółka Gazownictwa sp. z o.o. Zakład w Bydgoszczy.
Wszystkie szczegóły dotyczące Szlaku Wody, Przemysłu i Rzemiosła TeH2O znajdziecie TUTAJ.
Źródło: na podstawie materiałów prasowych TeH2O
Foto: Tymon Markowski – TeH2O, archiwum autora
Twój komentarz może być pierwszy