Plakatówki i akwarele – te dwa rodzaje farb najczęściej lądują w szkolnym plecaku juniora. Jednak farba farbie nierówna, a poza tym nie tylko te dwa rodzaje farb można zaproponować juniorowi, zwłaszcza jeśli dostrzegamy budząca się w nim pasję malowania. Czym się charakteryzują poszczególne rodzaje farb i pędzli i co odróżnia produkty dobrej jakości od przeciętnych?
Na początek krótka charakterystyka najpopularniejszych rodzajów farb:
Akwarele
Są to farby, w których pigment rozpuszczony jest w wodzie. Gdy nakładamy farbę na papier (i tylko na papier, akwarelami nie da się malować na innych materiałach), woda wsiąka, a pigment pozostaje na powierzchni. Doświadczeni malarze używają tych farb przede wszystkim do tworzenia pejzaży oraz portretów – obrazów wymagających pewnej delikatności i zwiewności. Barwy farb akwarelowych mają na ogół odcienie pastelowe.
Akwarele mają kilka ograniczeń. Przede wszystkim: nie da się poprawić raz namalowanego wizerunku. Można jedynie spróbować rozcieńczyć intensywność koloru poprzez dodanie wody. Poza tym akwarele nie pozwalają na nakładanie kolejnych warstw farby, ponieważ kolory zawsze będą się mieszać. Dlatego malując akwarelami warto mieć w głowie gotowy obraz lub najpierw naszkicować go delikatnie ołówkiem, a dopiero potem użyć farb. Gdy chcemy zmieszać kolor, najlepiej robić to na palecie, a nie bezpośrednio na papierze.
Akwarele to również „farby z niespodzianką”, ponieważ nigdy do końca nie możemy być pewni, jaki efekt uzyskamy po zmieszaniu farb oraz po nałożeniu ich na papier.
Gwasze
Gwasze to farby podobne do akwareli, ponieważ również są farbami wodnymi, jednak z dodatkiem kredy albo bieli tytanowej lub cynkowej. W efekcie gwasze mają bardziej intensywne i mniej prześwitujące kolory przypominające bardziej temperę niż akwarele.
Tempery i plakatówki
Tempery często utożsamia się z farbami plakatowymi, ale jest pomiędzy nimi jedna różnica: plakatówka to tempera z dodatkiem gumy arabskiej. W praktyce o plakatówkach mówi się, że to taka „tempera dla początkujących”. Barwy plakatówek są nieco mniej intensywne, mają mniej odcieni, a powierzchnia obrazu po wyschnięciu nie jest tak gładka, jak w przypadku tempery.
Tempery, w przeciwieństwie do akwarel, są farbami kryjącymi, czyli po nałożeniu jednej warstwy można pokryć ją kolejnymi warstwami, a warstwy spodnie nie będą prześwitywać. Tempery są farbami szybkoschnącymi, są odporne na upływ czasu oraz na zginanie, ponieważ są farbami elastycznymi. Po wyschnięciu barwy ulegają niewielkiemu rozjaśnieniu, ale ma to znaczenie przede wszystkim dla profesjonalnych malarzy. Temperami da się malować bardzo precyzyjne kreski za pomocą cienkich pędzli. Nie są odporne na wilgoć, dlatego nie można ich stosować na zewnątrz.

Farby akrylowe
Farby akrylowe mają podobne właściwości do temper, jednak dzięki zastosowaniu żywic akrylowych są o wiele bardziej trwałe a także uniwersalne. Można nimi pokryć właściwie dowolny materiał – papier i tekturę, płótno i drewno, a także kamienie, tynki, szkło czy plastik (przez co są bardzo popularne wśród modelarzy). Akrylami da się nawet malować na innych obrazach. Podobnie jak tempery, można nimi malować bardzo precyzyjne kreski, farby te szybko schną, nie blakną i wytrzymują różne warunki atmosferyczne, dlatego świetnie nadają się do malowania na zewnątrz.
UWAGA! Farby akrylowe nie są obojętne dla alergików. Żywice akrylowe mogą wywołać reakcje alergiczne, dlatego junior cierpiący na uczulenia powinien najpierw wypróbować działanie takiej farby, np. stawiając niewielką kropkę na skórze. Jeśli pojawi się zaczerwienienie – odstawiamy akryle i używamy temper, które w tym aspekcie są całkowicie obojętne dla zdrowia.
Pędzle
Pędzle to temat nierozerwalnie związany z farbami, chociaż oczywiście farby da się nakładać różnymi materiałami a także palcami, w czym celują zwłaszcza młodsi juniorzy.
Pędzle dzielimy na dwie główne kategorie ze względu na rodzaj włosia: naturalne oraz syntetyczne. Można również kupić pędzle naturalno-syntetyczne, w których zastosowano oba rodzaje włosia.
Pędzle z włosia naturalnego polecane są bardziej doświadczonym malarzom, ponieważ są nieco bardziej kapryśne i wymagają starannego czyszczenia po każdym malowaniu. W zamian odwdzięczają się lepszym rozprowadzaniem farby po obrazie oraz mniejszym wchłanianiem, dzięki czemu zużywamy jej nieco mniej. Pędzle naturalne wyrabiane są z m.in. włosów kuny, wołu, sobola, kozy, świni a nawet wiewiórki, a ich dobór zależy od indywidualnych upodobań malarza.
Pędzle syntetyczne są bardziej przyjazne dla niewprawnej ręki: są bardziej sprężyste i łatwo wchłaniają farbę oraz wodę. Są mniej podatne na odkształcanie, dzięki czemu – zwłaszcza przy malowaniu detali – nie zostawiają dodatkowych kresek. Bardzo łatwo się je czyści, a odpowiednio traktowane będą długo służyć. Są również o wiele bardziej uniwersalne.

Jakość
Pozostaje jeszcze odpowiedź na pytanie, czym charakteryzują się farby dobrej jakości i czy warto w nie inwestować? Dobrej jakości farby bez względu na ich rodzaj będą trwalsze oraz bardziej nasycone.
Farby używane przez profesjonalnych artystów oznaczone są gwiazdkami (od jednej do trzech), przy czym trzy gwiazdki oznaczają „jakość muzealną” – obraz nimi namalowany ma szansę przetrwać setki lat. Warto przy tym wiedzieć, że gwiazdki nie są standaryzowane i każdy producent używa swojej skali trwałości.
Dobre farby są również bardziej nasycone od tych najtańszych, ponieważ nie używa się w nich żadnych wypełniaczy. To trochę jak z wędlinami – im lepszej jakości szynka, tym więcej w niej „mięsa w mięsie”, natomiast najtańsze wędliny są nasączone solanką do granic możliwości.
Oczywiście nie ma sensu kupować drogich, profesjonalnych farb, jeśli nasz junior nie ma inklinacji artystycznych. Ale nawet jeśli dziecko tylko „pacykuje”, dobrej jakości farba może zachęcić go do malowania a zła sprawić, że porzuci swoją pasję w zalążku.
A oto jak w praktyce wyglądało testowanie farb i pędzli. Dzieci zaprzyjaźnione z redakcją Juniorowa spędziły na malowaniu pogodne, wakacyjne popołudnie:
Artykuł powstał we współpracy z Fila Polska – polskim przedstawicielem włoskiego koncernu Fila o 100 letnim doświadczeniu w segmencie artykułów artystycznych.
Discover more from Juniorowo
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
Twój komentarz może być pierwszy