Książki o wspaniałych kobietach – nie tylko dla dziewczynek

Są wśród nich naukowczynie i działaczki polityczne, królowe i artystki, pasjonatki sportu i muzyki, laureatki Nobli i piratki. Żyjące współcześnie lub wydobyte przez autorki z mroków historii. Ich życiorysy to przykłady kobiecej bezinteresowności, pracowitości i ciekawości świata. Kobiety walczące o możliwość edukacji zamiast przymusowych małżeństw oraz o prawo głosu. Różnią się – niektóre kierują się rozsądkiem, inne są skłonne do brawury. Jedne kochają modę (Coco Chanel), a drugim strój jest całkiem obojętny (Mary Edwards Walker). Niektóre z nich działały od wczesnej młodości, inne dopiero na starość znalazły czas na realizowanie drzemiącego w nich twórczego potencjału. Portrety wybitnych kobiet stworzyły Elena Favilli i Francesca Cavallo, a całość zatytułowały Opowieści na dobranoc dla młodych buntowniczek. 100 historii niezwykłych kobiet. W zbiorze znajdziemy niedługie, jednostronicowe biogramy ciekawych, inspirujących kobiet zawierające najważniejsze fakty z życia, kluczowe momenty i dokonania. Ponadto cytaty, złote myśli, sentencje, informacja o miejscu i dacie urodzenia. Całość pięknie wydana z tasiemkową zakładką.

Ta wyjątkowa książka to wynik międzynarodowego projektu, który zyskał hojne wsparcie licznych sponsorów. Dzięki nim powstała bardzo ciekawa i jeszcze bardziej inspirująca lektura dla dziewczynek. Ogromnym walorem książki są ilustracje. Każda z postaci została sportretowana przez jedną z sześćdziesięciu utalentowanych artystek pochodzących z różnych części świata. Ilustracje są absolutnie fantastyczne, a ich styl i technika wykonania nawiązują do danej postaci oraz epoki, w której żyła. Powiększone powinny być dostępne jako plakaty z ulubioną bohaterką do powieszenia nad łóżkiem! Jak sugeruje tytuł opowieści adresowane są do rebeliantek, bo ciągle mamy przeciwko czemu się buntować. Sądzę jednak, że zyskają wszyscy, jeśli zachęcimy do czytania również chłopców i mężczyzn – lektura książki o dokonaniach kobiet może uzupełnić ich wiedzę, a świadomość trudności, z którymi muszą się mierzyć, będzie skutkowała wsparciem płynącym z ich strony. Dla wielu bohaterek bowiem bardzo ważna była aprobata taty czy męża, realny podział domowych obowiązków czy poczucie solidarności z innymi kobietami (w przypadku Michelle Obamy wsparcie rodziców zdziałało więcej niż próby podcinania skrzydeł przez nauczycieli). Jedna z opowieści zwraca również uwagę na to, że niektóre kobiety, zmuszone okolicznościami, upodabniały się do mężczyzn – poprzez wygląd czy styl sprawowania władzy.

Życiorysy przeformułowane zostały na baśnie – dzięki przyjętej stylistyce dodają odwagi i wspierają w walce o marzenia, a dodatkowo łamią stereotypy. Porażki przedstawione są jako pewien etap i ćwiczenie siły woli, a bohaterki dają sobie prawo do błędu. Trudno wybrać ulubioną postać, bo wiele chwyta za serce, ale postaram się przywołać kilka z nich. Na początek polskie akcenty w książce, czyli Irena Sendlerowa zilustrowana przez Zosię Dzierżawską (Barbara Dziadosz narysowała Julię Child i Nettie Stevens) oraz znana z wybuchowego temperamentu malarka Tamara Łempicka. Dalej wyróżniająca się nieśmiałością supermodelka Alek Wek, która przypomina o prawie do bycia inną oraz reżyserka Brenda Chapman tworząca nowy typ bajkowej księżniczki, reprezentowanej np. przez Meridę Waleczną. Inne to naukowczynie – Ada Lovelace, która napisała pierwszy program komputerowy w historii. Ann Makosinski, która „miała dopiero piętnaście lat, ale była już bardzo wprawiona w demontowaniu przedmiotów i składaniu ich na nowo” – dziś jej wynalazki łączą w jednej idei ochronę środowiska i wspierają edukację. Kobiety mają sukcesy w przełamywaniu barier. Kolarka Alfonsida Strada zbuntowała się przeciwko temu, by wyścig Giro d’Italia miał być tylko dla mężczyzn. Balerina Alicia Alonso czy malarka Frida Kahlo udowodniły, że ograniczeniem nie musi być nawet niepełnosprawność. Życiorysy są skrótowe, ale zachęcają do zgłębienia życia postaci, o których opowiadają, odsyłając do innych książek (np. Malala Yousafzai https://www.juniorowo.pl/ktora-to-malala/ czy Maria Skłodowska-Curie https://www.juniorowo.pl/polecamy-ksiazki-dla-juniorow-dwie-wspaniale-kobiety-dwoch-swietnych-ksiazkach/).

Jedna ze sportretowanych kobiet to włoska lekarka Maria Montessori. Stworzyła metodę pracy z dziećmi stawiającą na ich samodzielność i sprawczość, owocujące poczuciem wewnętrznej wolności. Jej autorski model edukacji inspiruje nauczycieli do dziś. „To jest na pewno lepsze dla małych dzieci. Powinny mieć życie trochę uporządkowane. A już najlepiej, jak mogą je uporządkować same!” – przekonuje dziewczęca postać literacka stworzona przez inną niezwykłą kobietę przedstawioną w książce – Astrid Lindgren.

Dorośli czytelnicy nie przepadali za postacią zbuntowanej dziewczynki, bo według nich Pippi mogła zachęcać dzieci do nieposłuszeństwa. Obszerne wydanie Przygód Pippi zawierające Pippi Pończoszankę, Pippi wchodzi na pokład oraz Pippi na Południowym Pacyfiku ukazało się w wydawnictwie Nasza Księgarnia. Ich bohaterka to rezolutna i samodzielna dziewięciolatka obdarzona zadziwiającą siłą, mistrzyni w wymyślaniu zabaw, która snuje dziwne opowieści. Czasem kłamie, ale też kpi z obłudy dorosłych. Pippi podważa sens tradycyjnej szkolnej edukacji – potrafi wymyślić własny sposób na wyszukiwanie przydatnych informacji, a poza tym jest żywym dowodem na to, że podróże kształcą. Nie sądzi, by znajomość tabliczki mnożenia ją uszczęśliwiła. Jest bohaterska (ratuje dzieci z pożaru) i ma wielkie serce (rozdaje prezenty także w dniu swoich urodzin). Każe się zastanowić, co właściwie znaczy „niewłaściwe zachowanie” oraz „Kto powiedział, że dzieci muszą koniecznie być suche”?

Na postawione przez Pippi pytanie czy „(…) można być piratem i Prawdziwie Elegancką Damą równocześnie?” buntowniczki mogą odpowiedzieć na ostatniej stronie książki w miejscu przeznaczonym na napisanie własnej historii i stworzenie własnego portretu. Potencjał drzemie w każdej dziewczynce, a wszystko zaczyna się od marzeń. Książka warta podarowania dziewczynce, którą chcecie zachęcić do ich realizacji.

c

Opowieści na dobranoc dla młodych buntowniczek. 100 historii niezwykłych kobiet

Elena Favilli i Francesca Cavallo

tłumaczyła: Ewa Borówka

Wydawnictwo Debit

c

c

Przygody Pippi

Astrid Lindgren

Wydawnictwo Nasza Księgarnia

c

c

Joanna Maj-Kirsz – absolwentka polonistyki i filozofii, nauczycielka. Jest przekonana, że dobra literatura dedykowana dzieciom może przynieść wiele korzyści również dorosłym. Pisanie o niej sprawia jej satysfakcję i przyjemność. Lubi kawę, LP3 i poznawanie nowych miejsc. Spełnia się rodzinnie. W Juniorowie pisze o dobrej literaturze dla dzieci.