Książki Roku 2020 dla dzieci i młodzieży

Co roku czekam na wyniki konkursu Książka Roku Polskiej Sekcji IBBY. Co roku inspirują mnie do sięgania po kolejne książki dla dzieci i młodzieży. Ale oczywiście najważniejsze jest to, że inspirują młodych czytelników. Te książki na pewno warto podsunąć dzieciom, co potwierdza moja córka Marysia, która wśród książek wyróżnionych, nominowanych i nagrodzonych w kolejnych edycjach konkursu Książka Roku znalazła wiele takich, o których potem powiedziała “to jedna z najlepszych książek, jakie w życiu czytałam”. A zatem – poznajcie Książki Roku 2020 oraz te wyróżnione i nominowane – czyli ścisłą czołówkę polskich książek dla dzieci i młodzieży wydanych w 2020 roku.

Nagrody literackie w konkursie Książka Roku 2020 Polskiej Sekcji IBBY:

Książka Roku 2020 dla dzieci:

Kolejna odsłona niesamowitych przygód kultowych już Skarpetek Justyny Bednarek, wspaniale zilustrowana przez Daniela de Latoura. Cykl książek o odważnych i ciekawych świata tekstylnych bohaterkach stał się prawdziwym fenomenem: pierwsza część zdobyła nagrodę w konkursie Przecinek i Kropka i Nagrodę Literacką m. st. Warszawy, a także trafiła na listę lektur szkolnych. Skarpetki podbiły już całą Europę – kochają je też czeskie, hiszpańskie, włoskie, greckie, rosyjskie i ukraińskie dzieci. A to jeszcze nie koniec!

Książka Roku 2020 dla młodzieży: 

Szesnastoletni Borys Orkan cierpi na depresję. Choroba sprawia, że chłopiec zaczyna widzieć swoje życie jedynie jako pasmo niekończącej się udręki. Ciało i psychikę chłopaka zdominowała depresja, która steruje jego postrzeganiem świata i interpretowaniem doświadczeń oraz reakcjami na nie. To depresja odpowiada za emocje i ich brak, za samopoczucie i brak życiowej energii. To ona jest prawdziwym bohaterem powieści: choroba, która odgradza prawdziwego Borysa od otoczenia coraz wyższym i grubszym, pozornie niewidzialnym murem. Książka Ewy Nowak, opatrzona posłowiem suicydolog Halszki Witkowskiej, specjalistki zajmującej się badaniem przyczyn samobójstw i szukaniem sposobów zapobiegania aktom samodestrukcji, adresowana jest do czytelników, którzy ukończyli 16 lat. Na ostatnich stronach publikacji zostały wymienione instytucje (z adresami internetowymi), w których młody człowiek natychmiast może szukać pomocy, gdy zwątpi w sens swojego istnienia.

Wyróżnienia literackie w konkursie Książka Roku 2020 Polskiej Sekcji IBBY:

Rozpoczyna się czas najwspanialszych przygód — wakacje! I to przygód nie byle jakich, bo tym razem Licho nie daje się zostawić w domu i wspólnie z Bożkiem, świeżo upieczonym absolwentem klasy trzeciej, wyrusza z namiotem na znajomą polanę pośrodku lasu, w którym czają się tajemnice, zarówno bardzo stare, jak i te zupełnie nowe… Trochę śmieszna, a trochę straszna opowieść o przyjaźni, która potrafi wyrosnąć mimo największych przeciwieństw.

Dowcipna i pełna ciepła książka o tym, co dzieje się w świecie uczuć (i nie tylko). Radość, duma, zachwyt, złość, niepokój, lęk… Wszyscy znamy te uczucia – i wiele innych. Ale czy wiemy, co robią, kiedy mają wolne? Teraz w końcu możemy to zobaczyć. Kto wspina się najwyżej jak może? Kto zagrzebuje się w ziemi? Kto brnie przez pustynię? Kto lata w bańce mydlanej? Kto depcze wszystko, co ładne? Kto zbiera ślimaki z chodnika? Ta niezwykła książka to zaproszenie dla dzieci i rodziców do rozmów i rozmyślań o tym, co kryje się w każdym z nas. Lapidarny poetycki tekst Tiny Oziewicz w połączeniu z dowcipnymi ilustracjami Aleksandry Zając wzrusza i działa na wyobraźnię.

Oto świat Mundka, gdzie słodkie czereśnie i stare landrynki mieszają się z kwitnącą lawendą. Gdzie powstają nietuzinkowe historie ołówkiem rysowane, rodzą się nieśmiałe uczucia i plany na wielkie kariery. Ale za każdym sukcesem młodości musi stać dojrzała mądrość! Znakomita powieść dla młodzieży. Mądra, pokazująca różne odcienie dojrzewania mówiąca o tym, że atmosfera domu tworzy młodego człowieka. Może go budować, ale również niszczyć. To nie marzenia rodziców są ważne, ale dbanie o własną ponadprzeciętność, pielęgnowanie talentu i walka o to, co w nas wyjątkowe. Cenny przekaz dla zagubionej młodzieży.

W konkursie do nagrody literackiej 2020 roku nominowano także:

• Justyna Bednarek, Basik Grysik i wrony, il. Ela Wasiuczyńska, Wydawnictwo Literackie
• Joanna Jagiełło, To już nie ma znaczenia, Zielona Sowa
• Katarzyna Ryrych, Lato na Rodos, Nasza Księgarnia
• Marcin Szczygielski, Oczy Michaliny, Oficyna Wydawnicza As, Instytut Wydawniczy Latarnik
• Rafał Witek, Przedszkole imienia Barbary Wiewiórki, il. Aleksandra Fabia, Bajka

Nagrody graficzne w konkursie Książka Roku 2020 Polskiej Sekcji IBBY:

Anna Kaźmierak za autorską książkę obrazkową

Oszałamiająco kolorowa książka aktywnościowa wprowadzająca w magiczny świat wiejskich kolędników – od Bożego Narodzenia, przez karnawał, aż do Wielkanocy. Wraz z nastaniem zimy na polskich wsiach od wieków pojawiają się przebierańcy. Trochę straszni, trochę śmieszni – i zupełnie niezwykli. Kim są? Co ich łączy? Co przynoszą i czego chcą? Poznajcie kolędników z całej Polski, przeczytajcie związane z nimi historie i obejrzyjcie ich zadziwiające przebrania. Chwyćcie za kredki i pędzle i dołączcie do szalonej ludowej zabawy!

Maria Strzelecka za ilustracje i koncepcję graficzną książki

Przepiękna literacko-plastyczna opowieść dla dzieci (i ich rodziców) o Łemkowszczyźnie obecnej i tej sprzed pół wieku, o jej tajemnicach, kulturze, magii i przyrodzie. O tym, że życie ludzkie może być piękne i zgodne z naturą, wystarczy tylko chcieć się w nią wsłuchać. 

Wyróżnienia graficzne w konkursie Książka Roku 2020 Polskiej Sekcji IBBY:

Tomasz Kędra i Gabriela Gorączko zapraszają młodych czytelników do spotkania z mieszkańcami Szpiczastego Lasu. Bajkowy świat żyjących nieopodal Komańczy zwierząt ma własny rytm, czas wyznaczają tu dawne tradycje, a codzienność – choć nieoczywista – od lat biegnie utartymi ścieżkami. W harmonii lasu jest też miejsce na odwieczne spory. Te jednak przypominają już tylko rytualne potyczki – prawdziwe niebezpieczeństwo nadchodzi nagle i z daleka…

Które polskie książki czyta świat, które polskie obrazy są w najbardziej prestiżowych kolekcjach muzealnych na całym świecie, który polski grafik zrobił międzynarodową karierę? Czy znasz polskie dzieła, które zyskały rozgłos, są przełomowe i weszły do obiegu światowej kultury?

Bohaterami tej przezabawnej, nieco magicznej, ale przede wszystkim pełnej czułości historii są bracia bliźniacy, którzy jak tylko wyskakują z brzucha mamy, przebojem wkraczają w świat, nie szczędząc przy tym nieco pogubionych dorosłych. 

W tegorocznym konkursie do nagrody graficznej nominowano także:

• Tomasz Broda za ilustracje i projekt graficzny książki Bookface. Księga twarzy pisarzy, Format
• Agata Dudek, Małgorzata Nowak za ilustracje i projekt graficzny książki Wiatr Anny Skowrońskiej, Muchomor
• Marianna Sztyma za ilustracje i opracowanie graficzne książki Trzecia płeć świata Waldemara Kuligowskiego, Albus
• Katarzyna Walentynowicz za ilustracje i Beata Dejnarowicz za opracowanie graficzne książki Coś i Nic Anny Paszkiewicz,Widnokrąg

Nagroda za upowszechnianie czytelnictwa w konkursie Książka Roku 2020 Polskiej Sekcji IBBY:

Anna Sadowska i Grażyna Sobieska-Szostakiewicz – biblioterapeutki, animatorki działań wspierających czytelnictwo dzieci i młodzieży. Wychowawczynie Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego nr 2 w Warszawie, gdzie od 1991 roku prowadzą autorski program zajęć przybliżających wartościową literaturę wychowankom ośrodka – dziewczętom w wieku 14–19 lat. Co roku organizują w swojej placówce Ogólnopolskie Spotkania Małych Form Teatralnych, w których książka i tekst literacki odgrywają kluczową rolę. Prowadzą szkolenia i konferencje metodyczne, podczas których dzielą się swoim doświadczeniem z wykorzystywania książki w pracy z młodymi osobami. 

Nominacje do nagrody za upowszechnianie czytelnictwa w konkursie Książka Roku 2020 Polskiej Sekcji IBBY:

Lucyna Brzezińska-Eluszkiewicz – animatorka kultury, autorka oryginalnych warsztatów, imprez i cykli tematycznych propagujących czytelnictwo m.in. TuCzyTam i CzyTam Świat, Czytanie i Działanie. Pracuje w Fundacji 12 Kamienica w Bydgoszczy.  

Krystyna Rybicka – doktor nauk humanistycznych, historyk sztuki, wykładowczyni w Lubelskiej Szkole Sztuki i Projektowania. Założycielka Ośrodka Książki Obrazkowej OKO w Lublinie. W latach 2012-2015 jurorka konkursu Książka Roku PS IBBY. Popularyzatorka wiedzy o książkach obrazkowych, organizatorka spotkań z polskimi ilustratorami, wystaw i warsztatów z artystami.

Gratulujemy wszystkim nagrodzonym, wyróżnionym i nominowanym!