Zarządzanie szkołą można porównać do kierowania firmą. Dyrektorki i dyrektorzy codziennie podejmują wiele większych i mniejszych decyzji, które mają wpływ na to, jak wygląda szkolna codzienność. Działają często w zmiennej rzeczywistości, z niewystarczającymi środkami oraz wysokimi wymaganiami stawianymi przez organy nadzorcze, samorządy, rodziców i niekiedy samych uczniów. Kto z nas nie zna tego z doświadczenia: presja oraz ograniczone zasoby do realizacji zadania? Ponadto, dyrekcja kieruje zespołem nauczycieli, którzy sami mierzą się z wieloma trudnościami, takimi jak wypalenie zawodowe czy praca w kilku szkołach. 

85% dyrektorów i dyrektorek w Polsce prowadzi szkołę bez wcześniejszego praktycznego doświadczenia w zakresie zarządzania – to dla nich pierwsza praca na stanowisku managerskim. Na dodatek nie istnieje realne wsparcie dotyczące doskonalenia zawodowego dyrektorów szkół, którzy już zajmują to stanowisko. 

Zmiana w polskiej szkole jest możliwa

Rozwój kompetencji managerskich dyrektora jest niezbędny nie tylko dla lepszej organizacji, ale także dla skutecznego zarządzania zespołem nauczycieli, podnoszenia ich kwalifikacji oraz, w konsekwencji, dla lepszego nauczania. Dobre zarządzanie to jednak tylko jeden aspekt koniecznej zmiany w polskiej szkole. Drugi to „czynnik ludzki”.

Dobre relacje między dorosłymi są gwarancją dobrze działającego zespołu i w konsekwencji całego szkolnego ekosystemu. Współpraca oparta na zaufaniu, życzliwości i ludzkim patrzeniu na drugiego człowieka to podstawa w tworzeniu szkoły przyszłości, gdzie uczniowie z nauczycielami tworzą „drużynę grającą do jednej bramki”. Rolą rodziców i dyrektorów jest wspieranie i kibicowanie im w osiąganiu celów. Edukacja musi być grą zespołową! 

W zmianie szkolnej rzeczywistości nie pomogą nieufne spojrzenia rodziców na nauczycieli, presja ze strony dyrekcji czy nacisk na wyniki i miejsce w rankingach. Prawdziwie dobra szkoła pomaga w odkrywaniu pasji i mocnych stron uczniów, uczy ich jak je rozwijać. Edukacja powinna być konsekwencją rozbudzonej dziecięcej ciekawości i chęci do eksploracji świata. To praca na wzorcach przekazywanych przez wszystkich zaangażowanych w ten trudny proces. Szkoła, której nam potrzeba, to miejsce otwarte, w którym dobrze czują się uczniowie, nauczyciele i dyrektorzy. To miejsce, które rodzice darzą zaufaniem, a dzieci z różnymi pasjami mogą w nim rozwijać swoje zainteresowania. Tylko efektywna współpraca dorosłych pozwoli stworzyć taką szkołę.

Najważniejsza jest pasja i ciekawość

Dyrektor jako zarządzający szkołą jest kluczową osobą, która może dokonać transformacji na poziomie mikro i dzięki temu wpłynąć na poprawę działania systemu edukacji w kraju. W Polsce 14 tys. dyrektorów dba o rozwój 3 mln uczniów i zarządza 250 tys. nauczycieli. Brak dobrego przygotowania do zarządzania powoduje, że nie stanowią oparcia dla nauczycieli, którzy mają przygotowywać uczniów do wejścia w dorosłe życie i rynek pracy. Konsekwencje odczuwają dzieci, stając się dorosłymi żyjącymi w przeświadczeniu, że obowiązki muszę być przykre i trudne. Praca staje się kontynuacją doświadczeń wyniesionych ze szkoły i stresem, którego doświadczają jako dzieci.

“Jesteśmy przekonani, że możliwe jest, żeby szkoły rozwijały pasje dzieci, jednocześnie realizując założenia podstawy programowej i przygotowując uczniów do egzaminów. W tym celu kluczowe jest wzmocnienie kadry zarządzającej szkołą oraz kadry pedagogicznej przez szkolenia, mentoring i wdrożenie prostych narzędzi zarządzania”. Bogusława Łuka, Fundacja Uniwersytet Dzieci

Jednym z ważnych kroków do zmiany w edukacji, a dalej – do zmiany społecznej – jest pomoc dyrektorowi w rozwoju kompetencji managerskich i umiejętności wspierania zespołu nauczycieli, którym kieruje. Taki właśnie cel przyświecał projektowi Fundacji Uniwersytet Dzieci “Dziecko z pasją, a nie paskiem”, który w 2023 roku ma swoją drugą odsłonę pod tytułem “Dziecko z pasją – by twoja szkoła mogła więcej niż do tej pory”. Rekrutacja do nowej edycji projektu trwa od 3 do 30 kwietnia 2023. Do udziału w nim zaproszeni są dyrektorzy i wicedyrektorzy szkół podstawowych, którzy chcą razem z radą pedagogiczną uczynić swoją szkołę miejscem, w którym dzieci uczą się z pasją. Organizatorem projektu jest Fundacja Uniwersytet Dzieci. 

W ramach projektu dyrektorzy i wicedyrektorzy szkół z różnych części Polski, stworzą społeczność, która uczy się od siebie i dzieli dobrymi praktykami edukacyjnymi. Uczestnicy będą pracować w grupach (tzw. gniazdach) pod okiem mentorów – dyrektorów szkół z wieloletnim doświadczeniem. Podczas spotkań online oraz wizyt studyjnych, mentorzy opowiedzą o swoim warsztacie pracy oraz na przykładzie własnych placówek pokażą, jak sami pokonywali różne trudności. Ponadto, wszyscy uczestnicy spotkają się podczas 4 sesji dyrektorskich. Podczas nich wezmą udział w szkoleniach z zakresu przywództwa, budowania współpracy w zespole oraz zarządzania placówką. Sesje będą również okazją do integracji i zainspirowania się pomysłami pozostałych dyrektorów. 

Jednym z punktów projektu Dziecko z Pasją, będą szkolenia dla rad pedagogicznych na temat Metody Pytań i Doświadczeń, opracowanej przez Fundację Uniwersytet Dzieci. Odbędą się one w siedzibach szkół zakwalifikowanych do projektu. Wybrani nauczyciele z każdej szkoły w projekcie wezmą udział w serii 7 webinarów pt. “Nauczyciel przyszłości”. 

W projekcie mogą wziąć udział szkoły z 9 województw: opolskiego, warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego, wielkopolskiego, małopolskiego, dolnośląskiego, śląskiego, podlaskiego, pomorskiego. Do rekrutacji przystępują szkoły, którymi kieruje dyrektor z wicedyrektorem, i które liczą między 12 a 25 oddziałów szkolnych – od klasy 1 do 8. Pierwszeństwo w przystąpieniu do projektu będą miały szkoły, które spełnią następujące warunki:

  • obecność uczniów z Ukrainy,
  • lokalizacja szkoły w miejscowości do 25 tys. mieszkańców
  • realizacja przez nauczycieli projektów Uniwersytetu Dzieci w Klasie. 

Dodatkowe informacje o projekcie, regulamin, harmonogram oraz formularz rekrutacyjny dostępne są na stronie internetowej https://wklasie.uniwersytetdzieci.pl/dziecko-z-pasja 

autor: Fundacja Uniwersytet Dzieci