TUS brzmi zagadkowo? Być może na pierwszy rzut oka. TUS to skrót od słów Trening Umiejętności Społecznych. Celem zajęć TUS jest rozwijanie kompetencji społecznych. Trening Umiejętności Społecznych to jedna z najskuteczniejszych terapii wspierających rozwój, łagodzących lub zapobiegających problemom emocjonalnym. Pomaga też radzić sobie z trudnościami pojawiającymi się w zachowaniach u dzieci i młodzieży.

Co to takiego te umiejętności społeczne?

Umiejętności społeczne to to, co umożliwia każdemu człowiekowi funkcjonowanie w społeczeństwie – w rodzinie, grupie rówieśniczej, szkole, pracy. To umiejętność zachowania się w różnorodnych sytuacjach społecznych, komunikowania, nawiązywania i utrzymywania relacji z innymi. Dzięki tym umiejętnościom dogadujemy się z innymi ludźmi, potrafimy zachować się odpowiednio do sytuacji, wiemy, co wypada, a co nie. Umiemy zarządzać swoimi emocjami i ich okazywaniem oraz adekwatnie reagować na emocje innych. Potrafimy rozmawiać i dostosować sposób rozmowy do okoliczności i ludzi, z którymi ją toczymy.

Większość ludzi nabywa umiejętności społeczne w rodzinie, przedszkolu, szkole jakby mimochodem. Dzieci rozwijają je obserwując i naśladując rodziców i innych dorosłych, czy testując różne zachowania i to, jak zareagują na nie inni. Są jednak osoby, którym nabywanie umiejętności społecznych nie przychodzi tak łatwo, np. dzieci z zespołem Aspergera czy autyzmem. Im właśnie pomaga TUS.

TUS – zajęcia “praktyczno-techniczne”?

Osoby uczestniczące w TUS przechodzą swoistego rodzaju trening, który wspiera umiejętności potrzebne na co dzień, w wielu sytuacjach związanych z przebywaniem w różnych grupach społecznych. Podczas TUS dzieci i młodzież zdobywają umiejętności komunikacji, począwszy od nauki przedstawiania się i prowadzenia przyjaznych rozmów, poprzez opowiadanie o sobie, aktywne słuchanie, po umiejętność samokontroli i okazywania szacunku innym. Umiejętności społeczne, których uczy TUS, to też bardzo istotna w naszym życiu umiejętność rozpoznawania własnych emocji, radzenia sobie z nimi, radzenie sobie z lękiem, stresem. To również okazywanie zainteresowania uczuciami innych. TUS uczy też jaką postawę przyjąć w sytuacji zachowań prowokujących i agresywnych ze strony innych. Jak poradzić sobie z odrzuceniem i wykluczeniem. Pod tym hasłem mamy też umiejętności pokonywania trudności, asertywność, cierpliwość, rozwiązywanie problemów, także w grupie, umiejętność współzawodnictwa, wytrwałość.

Dla kogo jest TUS?

Zajęcia TUS są przeznaczone głównie dla dzieci i młodzieży przeżywających trudności w relacjach, ale nie tylko. Trening szczególnie polecany jest dzieciom z autyzmem, zespołem Aspergera, zaburzeniami zachowania oraz z ADHD. Warto wspomnieć, że bardzo dobre efekty obserwujemy też u dzieci lękliwych, nieśmiałych i wycofanych. Bywają dzieci, którym trudno zawierać przyjaźnie, trudno poradzić sobie z przeżywanymi w relacjach emocjami, mimo, że na pierwszy rzut oka nie mają kłopotu z nawiązywaniem relacji rówieśniczych i funkcjonują nieźle w grupie. Dla takich dzieci również taki trening może być pomocny i dawać bardzo dobre efekty w codziennym funkcjonowaniu. Niewielkie wsparcie może powodować dużą zmianę. 

Dorośli również mogą korzystać z zajęć TUS, szczególnie jeśli borykają się z zaburzeniami nerwicowymi na przykład fobią społeczną lub zaburzeniami afektywnymi.

Jak wyglądają zajęcia TUS?

Trening Umiejętności Społecznych to regularne spotkania, zwykle raz w tygodniu, w tej samej grupie uczestników. Ta systematyczność zajęć i niezmienność grupy są ważne, by uczestnicy czuli się bezpiecznie i mieli możliwość rozwijania swoim umiejętności w środowisku, któremu ufają. W naszej Poradni Psyche-Balans zajęcia TUS dla młodszych dzieci trwają godzinę, dla starszych i młodzieży 1,5 godziny. Na początku zajęć rozmawiamy, opowiadamy sobie o naszych przeżyciach z minionego tygodnia. Dzieci dzielą się, tym, co było dla nich ważne, mają możliwość powiedzieć jak się czuły, co myślały. Oczywiście na zajęciach, na których grupa dopiero się poznaje przedstawiamy się i integrujemy.

Następnie przechodzimy to części merytorycznej zajęć, której treści są dostosowane do potrzeb uczestników w kontekście przeżywanych przez nich trudności. Praca w grupie koncentruje się na trenowaniu konkretnej umiejętności. Przykładowo może to być umiejętność nawiązywania rozmowy. Rozmawiamy o tym, ćwiczymy to poprzez scenki. Przywołujemy momenty, gdy dzieci były w takiej sytuacji. Omawiamy sytuacje, w których mogą tą umiejętność trenować i wykorzystać.

Na zakończenie treningu podsumowujemy zajęcia, zwracając szczególną uwagę na to, co poszło dobrze, co dziecko wypracowało. Należy podkreślić, że w czasie całego treningu dbamy o pozytywną motywację zwracając uwagę na kompetencje dziecka, które już ma, aby na tej bazie mogło wypracować kolejne umiejętności. Ważnym aspektem zajęć jest także rozwijanie wiary we własne możliwości, a w kontekście społecznym rozwijanie wzajemnego szacunku oraz tolerancji i zrozumienia dla różnic. 

Regularne uczestnictwo w TUS poprawia funkcjonowanie społeczne. Żyjemy wśród ludzi, codziennie spotykają nas przeróżne sytuacje z którymi musimy sobie radzić. Umiejętności społeczne są więc bardzo ważne w codziennym życiu, nierzadko to od nich zależy nasz sukces nie tylko towarzyski, ale też zawodowy. Jeśli więc twoje dziecko nie czuje się pewnie w sytuacjach społecznych, jest mu trudno odnaleźć się w grupie lub zdiagnozowano u niego zaburzenie ze spektrum autyzmu, ADHD, czy inne problemy związane z zachowaniem – zastanów się nad wsparciem jego rozwoju przez TUS.

Autorki:

Joanna Maszkiewicz – psychopedagog, trener TUS, terapeuta pedagogiczny, Terapeuta ręki i trener grafomotoryki, https://www.psyche-balans.pl/o-nas/

Agnieszka Lorek-Groniewska – psycholog, psychoterapeuta osób dorosłych, par, małżeństw, młodzieży, terapeuta rodzinny, pracuje także terapeutycznie z dziećmi używając technik Play Therapy, https://www.psyche-balans.pl/o-nas/

Zapraszamy na zajęcia TUS w Centrum Terapii i Rozwoju PsycheBalans w Warszawie. 

PsycheBalans to Centrum Terapii i Rozwoju w Warszawie. Zgodnie z naszą misją pomagamy przezwyciężać kryzysy osobiste i rodzinne. Działamy na rzecz rozwoju indywidualnego i rozwoju rodziny. Pracujemy psychoterapeutycznie z dziećmi, młodzieżą, rodzicami, parami, rodzinami oraz osobami dorosłymi. Najważniejszy jest dla nas człowiek ze swoimi potrzebami, emocjami, potencjałem, a także z trudnościami. www.psyche-balans.pl

foto: Pixabay