Przemoc wśród dzieci i młodzieży ma różne oblicza. Bójki, popychanie, kopniaki – oczywiste, że to przemoc. Ale w tym mrocznym kawałku dzieciństwa mieści się znacznie więcej: wyśmiewanie, odtrącanie, dokuczanie, wykluczanie z grupy, kradzieże, wymuszenia, wulgaryzmy adresowane osobiście… Wszystko to sprawia, że dziecko czuje się zastraszone, zawstydzone, wykluczone, nieszczęśliwe.

Rodzice i nauczyciele często nie widzą, co się dzieje, mogą też przeoczyć sygnały ze strony ofiar przemocy, bo dręczone przez rówieśników dziecko nie zawsze zwraca się wprost o pomoc do dorosłych. Bywa, że rodzice i nauczyciele sami czują się bezradni i nie bardzo wiedzą, co zrobić, jak zareagować i jak zapewnić dziecku bezpieczeństwo. Radzą dzieciom nie zwracać uwagi lub unikać dręczycieli. W ten sposób nieświadomie przyzwalają na przemoc i tworzą przestrzeń dla jest wzrostu.

Dzieci nie wiedzą, jak się bronić, gdzie znaleźć pomoc, co robić, kiedy ktoś je źle traktuje. Nie wiedzą, czy w ogóle powinny jakoś reagować. Sprawcy przemocy natomiast często nie są świadomi tego, że ich zachowania są przyczyną cierpienia, że są niewłaściwe. Skoro nikt nie reaguje, to chyba wszystko jest ok. Skoro “wszyscy tak robią”, to jest w porządku.

Potrzebne są nasze działania i bardzo potrzebna jest wiedza. Potrzebują jej i dzieci, i rodzice, i nauczyciele. Rozwiązanie problemu zaczyna się od jego uświadomienia. Każde dziecko powinno wiedzieć, co to jest przemoc, jakie zachowania są niedopuszczalne, w jaki sposób wyrazić sprzeciw, jak zapewnić sobie bezpieczeństwo, jak i gdzie szukać wsparcia i pomocy. Przemoc bowiem boli znacznie bardziej, kiedy jej ofiara czuje się osamotniona i bezsilna.

Budujmy więc w dzieciach siłę i poczucie, że nie są same. To jest coś, co każdy z nas może zrobić. Rozmawiajmy z dziećmi – nie raz, nie dwa, lecz wiele razy. W domu i w szkole. Rozmawiajmy nie tylko z ofiarami przemocy, ale też z jej sprawcami, świadkami oraz z tymi dziećmi, które jeszcze się z nią nie zetknęły. Jako wsparcie i dobry początek tych rozmów polecam książkę, która pomoże i dzieciom, i rodzicom sprowadzić przemoc szkolną do poziomu problemu, z którym można sobie poradzić i na który po prostu trzeba być przygotowanym.

Książka „Powiedz „nie” szkolnym dręczycielom”, którą właśnie wydało w Polsce wydawnictwo Poradnia K, uczy rozpoznawać szkolną przemoc, jej przyczyny i rodzaje: przemoc fizyczną, słowną, emocjonalną i cyberprzemoc. Czym jest przemoc szkolna? Po czym poznać, że ktoś padł jej ofiarą? Co zrobić, jeżeli nas dotyka? Odpowiedzi na te pytania dzieci i rodzice znajdą w książce. Tekst poprzedza wstęp autorstwa Justyny Bednarek, pod tytułem „Bractwo Nieustraszonych Matek”. Autorka książki, Vanessa Green Allen, dla wszystkich dzieci doświadczających dręczenia ma przesłanie: „Pamiętajcie, że nie jesteście bezsilni wobec dręczycieli i zawsze możecie szukać pomocy!”.

Autorka książki Vanessa Green Allenjest psychologiem i pedagogiem szkolnym z Raleigh w Północnej Karolinie, w USA, pracowała też jako nauczycielka. Na indywidualnych, klasowych i grupowych spotkaniach z uczniami objaśnia, jakie są emocjonalne i psychiczne skutki przemocy szkolnej. Ze swoimi podopiecznymi dzieli się przydatnymi wskazówkami i sposobami, jak sobie z nią radzić. Jest założycielką i autorką strony internetowej SavvySchoolCounselor.com, na której dzieli się swoją wiedzą, obserwacjami i pomocą z innymi pedagogami na świecie.

Rozpoznać szkolną przemoc to jedno, ale co zrobić, żeby ją powstrzymać? Wraz z książką dzieci i ich rodzice poznają różne sytuacje, w których następuje przemoc, i wspólnie uczą się radzić sobie ze szkolnymi dręczycielami. Bycie odpornym na szkolną przemoc nie oznacza, że dzieci mogą sprawić, by inni zmienili swoje zachowanie. Ale mogą zmienić to, jak na nią reagują i jaki ma na nich wpływ. Kształtując odporność i pewność siebie, czytelnicy tej książki staną się silniejsi, pomoże też ona odzyskać równowagę po bolesnych przeżyciach. Ta książka to ochrona, w którą możemy wyposażyć swoje dzieci. To także wsparcie dla nas dorosłych, żebyśmy widzieli więcej, żebyśmy umieli i mieli odwagę reagować, żebyśmy wiedzieli, co poradzić dzieciom i jak je wesprzeć, kiedy są dręczone przez kolegów. Żebyśmy nie mówili im “nie zwracaj uwagi”. Bo przemoc ignorowana narasta.

 

Powiedz „NIE” szkolnym dręczycielom

Tytuł oryginalny: The No More Bullying Book for Kids

Premiera: 4 września 2019

Tłumaczenie: Tina Oziewicz, Emilia Oziewicz

Patroni medialni: Wysokie Obcasy, Ego dziecka, JUNIOROWO, Magazyn Kreda