Tatry to góry „na wyciągnięcie ręki”. Stosunkowo niewysokie (np. w porównaniu z Alpami), niezbyt rozległe – wydają się przyjazne i całkowicie bezpieczne. Tymczasem co roku giną w nich ludzie, a Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe interweniuje praktycznie codziennie ściągając ze szlaku turystów, którzy zlekceważyli podstawowe zasady bezpieczeństwa. Bo Tatry, choć niewielkie, bywają groźne: deszcz, śnieg (nawet latem!) oraz mgła mogą zaskoczyć w każdej chwili, a przyjazna ścieżka zmienia się w śliski jak lód tor przeszkód. Na ryzyko wypadku narażamy się nie tylko na najwyższych graniach, a upadek z dwóch metrów może być równie niebezpieczny, co z dwustu.

Oczywiście brawury nie powinna zastąpić przesadna ostrożność. Tatry to wspaniały pomnik przyrody, a obcowanie z nimi jest wspaniałym przeżyciem nie tylko turystycznym, ale wręcz egzystencjalnym. Miłość do Tatr można zaszczepić w naszych dzieciach już od najmłodszych lat, pamiętając przy tym o zdrowym rozsądku i zachowaniu podstawowych zasad bezpieczeństwa. Jakich?

Tatry z dziećmi

– Przed wyruszeniem na szlak odpowiednio się przygotuj. Trasę wycieczki dostosuj do aktualnych warunków, wieku i umiejętności dziecka, a nie do swoich ambicji i oczekiwań wobec niego. Zbyt długa wycieczka może zniechęcić dziecko do wędrowania i odbić się na jego zdrowiu.

– Dziecko nie potrafi ocenić swoich możliwości, a zatem nawet bez wcześniejszych sygnałów ostrzegawczych może dojść do wyczerpania lub odwodnienia organizmu. Rób więc wystarczająco dużo przerw na odpoczynek.

– W górach może nastąpić nagłe załamanie pogody, więc jeśli planujesz wycieczkę z dzieckiem, bądź przygotowany na każdą ewentualność. Okrycie przeciwdeszczowe, ciepły polar, czapka i rękawiczki w plecaku mogą okazać się niezbędne. Podczas słonecznej pogody chroń dzieci przed słońcem (okulary przeciwsłoneczne, nakrycie głowy, krem z wysokim filtrem UV).

– Wycieczka z dzieckiem na pewno zajmie więcej czasu, niż podają przewodniki. Czas podany na mapie należy pomnożyć przez dwa. Przy szlakach znajdują się miejsca przeznaczone na odpoczynek (ławy, ławostoły). Nie można tam jednak schronić się przed deszczem czy zrobić zakupów.

Nie podawaj dziecku wody ze strumieni i potoków. Nie karm go znalezionymi jagodami.

– Sprawdź prognozę pogody. Informacje o warunkach na szlakach i pogodzie uzyskasz w Informacji Turystycznej TPN.

Aby urozmaicić najmłodszym pobyt w Tatrach, Park przygotował książeczki z zadaniami. Jeżeli dziecko w wieku 6–11 lat chciałoby zostać Przyjacielem Parku, może pobrać bezpłatną książeczkę w Centrum Edukacji Przyrodniczej TPN, Informacji Turystycznej TPN albo Wozowni w Kuźnicach (Kolekcja Kocyana). Dziecko rozwiązuje wybrane zadania z książeczki, a później w jednym z wymienionych miejsc odbiera pamiątkowy dyplom i odznakę „Przyjaciel Parku”.

W TPN w niektóre miejsca można wejść z dzieckiem w wózku. Pamiętaj, że nie są to szlaki wyasfaltowane, więc wymagają od opiekunów wysiłku i czujności. Nie wszystkie wózki nadają się na górskie trasy. Wózek musi być sprawny, stabilny, tak aby łatwo było go prowadzić po nierównym podłożu. Lepiej sprawdzają się wózki z dużymi kołami niż te z małymi. Przez cały czas trzeba dbać o bezpieczeństwo dzieci. W trakcie wycieczki powinny być one przypięte pasami bezpieczeństwa do wózka, co zapobiegnie wypadnięciu w przypadku najechania na większy kamień lub inną przeszkodę.

Tatry – zasady obowiązujące wszystkich turystów niezależnie od wieku

Pamiętajmy – z dziećmi, czy bez – w Tatrach należy przestrzegać kilku podstawowych zasad, dzięki którym zminimalizujemy nie tylko ryzyko wypadku, ale i uciążliwość dla przyrody i dla innych wędrowców:

– Wędruj tylko po szlakach turystycznych. Ich gęsta sieć pozwala zobaczyć niemal każdy zakątek Parku.

– W Tatrach znajdują się schroniska turystyczne, w których możesz odpocząć i spędzić noc. Nie biwakuj – to zabronione.

– Nie niszcz wyposażenia szlaków. Każdy zniszczony element infrastruktury turystycznej może doprowadzić do zagrożenia zdrowia bądź życia innego turysty.

Kwiaty, owoce, fragmenty skał itp. są w Parku pod ochroną. Nie zbieraj ich.

– Nie pal ognisk ani tytoniu, nie używaj otwartego ognia z wyjątkiem wyznaczonych i oznakowanych miejsc.

– Nie hałasuj. W sąsiedztwie szlaków mieszkają zwierzęta – nie powinno się ich niepokoić.

– Spotkanie dzikiego zwierzęcia w Parku nie należy do rzadkości. Jeśli tak się zdarzy, w miarę możliwości spokojnie się oddal. Nigdy nie podchodź do zwierzęcia, np. aby zrobić mu zdjęcie. Pamiętaj, że dzikie zwierzęta bywają niebezpieczne dla człowieka.

– Dokarmianie zwierząt nie poprawi ich losu. Dzikie zwierzęta szybko przyzwyczajają się do łatwego zdobywania pokarmu, zatracają naturalny lęk przed ludźmi i samowystarczalność. Mogą stać się agresywne i domagać się pożywienia z rąk człowieka.

– W Parku nie znajdziesz koszy na śmieci. Wszelkie odpadki zabierz ze sobą i wyrzuć w domu, hotelu czy pensjonacie. Pozostawione śmieci stanowią zagrożenie dla zwierząt, które – skuszone zapachem – czasami je zjadają. Może to doprowadzić do choroby, a nawet śmierci dzikiego zwierzęcia.

– Nie zabieraj psa na szlak. Dzikie zwierzęta doskonale go wyczuwają. Jest to szczególnie niebezpieczne w okresie ich narodzin i prowadzenia młodych przez matki. Turysta zabierający psa naraża na niebezpieczeństwo siebie i swojego pupila. Na czas wycieczki w góry lepiej go zostawić pod fachową opieką w hotelu dla psów.

– W zbiornikach wodnych i górskich rzekach nie można pływać, myć się ani płukać brudnych naczyń. To źródło wody pitnej dla schronisk i miejsce życia rzadkich gatunków zwierząt.

– Wszystkie zorganizowane wycieczki piesze, w których biorą udział uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, muszą znajdować się pod opieką przewodnika tatrzańskiego.

A więcej przydatnych informacji na temat zasad bezpieczeństwa podczas wyprawy w Tatry znajdziemy na stronie Tatrzańskiego Parku Narodowego.

c

Źródło: materiały TPN.

foto: Rafal Zych