Książka jako upominek na zakończenie roku szkolnego to pomysł ugruntowany tradycją, ale też dający sporo możliwości, jeśli jest wybierana z uwagą i wyczuciem. Wybór jest szeroki i dla każdego można znaleźć coś inspirującego. Jak wybrać książkę-prezent na zakończenie roku? Oto kilka wskazówek oraz gotowych propozycji.

Obdarować wszystkich, czy tylko wybranych?

Koniec roku szkolnego jest doskonałą okazją, by każdego ucznia docenić i dodać mu skrzydeł. Dostrzec więcej niż wynika z ocen na świadectwie. W każdym można zauważyć jakiś potencjał. Ale upominek na zakończenie roku wcale nie musi być “za coś”, czy “w uznaniu za”. Może być po prostu zwieńczeniem wspólnie spędzonego czasu, pamiątką pracy i doświadczeń, gestem mówiącym: “dziękuję ci, doceniam cię, zauważam cię”. Może być ważnym elementem budowania relacji. Warto skorzystać z okazji i zadbać o relacje z każdym, a nie tylko z wybranymi.

Czy taka sama książka dla wszystkich uczniów, czy dla każdego inna?

Opcja “taka sama książka dla wszystkich” jest wygodna i na pierwszy rzut oka sprawiedliwa – łatwiej jest zamówić trzydzieści jednakowych książek, niż wybrać trzydzieści różnych, a jak wszyscy mają to samo, to nie ma pretensji. Jednak każde dziecko jest inne i jeśli upominek na zakończenie roku ma być dla każdego czymś miłym i inspirującym, powinien trafiać w gust obdarowanego. Spróbujmy dopasować książkę do zainteresowań każdego z uczniów oraz do relacji z czytaniem, którą każdy ma inną. Poświęćmy chwilę na zastanowienie: co wiem o Kasi, jaki jest Michał, co lubi Karol, czym interesuje się Paulina? Dla pasjonatki jazdy konnej można znaleźć książkę o koniach, dla miłośnika fantasy – powieść tego gatunku, dla ucznia, który za czytaniem w ogóle nie przepada – ciekawy picture book albo komiks.

Książki edukacyjne czy to dobry upominek na koniec roku?

Nie jestem zwolenniczką uszczęśliwiania uczniów słownikami czy encyklopediami. Nie raz już widziałam rozczarowanie w oczach małolatów obdarowanych zbiorem matematycznych zadań (bo to taki matematycznie zdolny uczeń), czy atlasem roślin. Jeśli zależy nam na edukacyjnym wymiarze książki na zakończenie roku, można znaleźć takie, które są ciekawe dla młodych czytelników i jednocześnie niosą jakąś wiedzę. Kilka propozycji znajdziecie poniżej.

A co z uczniami, którzy nie lubią czytać

Pamiętajmy o tym, że książki mają różne formy. Dla dzieci, które nie przepadają za czytaniem możemy wybrać audiobooki, picture-booki lub komiksy. Taka “nieksiążkowa” książka może się okazać pierwszym krokiem do odkrycia przyjemności z czytania. Zresztą audiobook, czy komiks to ciekawa opcja nie tylko dla tych, którzy nie lubią czytać. Audiobooki są świetnymi towarzyszami podróży dla dzieci, a komiksy to gatunek, który małolaty w ogóle lubią.

Oczywiście nawet bardzo się starając nie zawsze trafimy z upominkiem w zainteresowania każdego ucznia. Jednak im lepiej znamy swoich wychowanków, im uważniej się im przyjrzymy wybierając dla nich książki, tym większa szansa, że będą zadowoleni, poczują się docenieni i na wakacje wyruszą z miłym szkolnym akcentem pod pachą.

Oto kilka propozycji książek, które mogą być dobrym upominkiem na zakończenie roku szkolnego – wybrałam je przede wszystkim z nowości, ale nie tylko i podzieliłam na sekcje: do czytania dla przyjemności, fajne książki z nutką edukacyjną, książki kreatywne, komiksy oraz książki dla nastolatków o zainteresowaniach naukowych.

Książki do czytania dla przyjemności

(tu rekomendacje skonsultowałam z moją 10-letnią córką Marysią i ułożyłam w kolejności od książek dla najmłodszych uczniów po te dla nastolatków)

“Dołek” Emma Adbåge

dla 7-8-latków

Obrazkowa książka dla mniej zaawansowanych czytelników – tekstu jest niewiele, a opowieść dotyczy spraw, które są bliskie każdemu dziecku. Dołek to ulubione miejsce zabaw dzieci – trochę dzikie, rosną w nim krzaki i wystają pieńki. Jest fajniejszy niż najbardziej kolorowy plac zabaw. Tylko że dorośli tego nie rozumieją. I o tym właśnie jest ta książka. Jak zawsze od Zakamarków – mądra, ciekawa i uniwersalna.

Książka uhonorowana w 2018 roku Nagrodą Augusta – najważniejszym szwedzkim wyróżnieniem dla książki dziecięcej.

“Banda Czarnej Frotté. Skarpetki powracają!“ Justyna Bednarek

dla 7-9-latków

Kolejna, nowa odsłona przygód skarpetek, które podbiły serca wielu dzieci. Spełniły się marzenia skarpetkowych fanów i Justyna Bednarek napisała kontynuację historii uwielbianych Skarpetek, a Daniel de Latour po raz trzeci zilustrował ich niesamowite przygody. Każdy rozdział to osobna przygoda, pełna nieoczekiwanych zwrotów akcji i niespodzianek. Pierwsza część opowieści o Skarpetkach zdobyła wiele nagród i wyróżnień, a także została lekturą szkolną – jedną z najbardziej lubianych przez dzieci.

Książka nominowana do tytułu “Książki Roku 2019” w plebiscycie Polskiej Sekcji IBBY.

“Małe Licho i anioł z kamienia” Marta Kisiel

dla 8-10 latków

Po tym, jak nad wyraz udana impreza, taka z planszówkami, popcornem i francuskimi tostami na słodko, kończy się zbiorową kwarantanną, Bożek wraz z Tsadkielem i Guciem muszą spędzić ferie u ciotki w samym sercu przedziwnego lasu. Wkrótce odkrywają, że z pozoru nudne, zaśnieżone odludzie kryje wiele niespodzianek… 

Książka Roku 2019 wg Polskiej Sekcji IBBY, Książka Roku 2019 wg Lubimyczytac.pl

“Rózia Rewelka i szalone nitowaczki” Andrea Beaty

dla 8-10 latków

To książka mądra, ciekawa, z przesłaniem ale bez moralizowania. Historia o tym, że warto marzyć, a jeszcze lepiej spełniać swoje marzenia, mierzyć się z trudnościami i wytrwale dążyć do celu, przełamując schematy i uprzedzenia. Rózia i jej przyjaciele mierzą się z niezwykłym wyzwaniem, które wymaga pomysłowości, wytrwałości, nieszablonowego myślenia oraz współpracy. Z pomocą przyjaciół uda się osiągnąć cel. Po drodze zaś można się dowiedzieć wielu ciekawych rzeczy.

“Chłopiec z wyspy” Max Ducos

dla 8-10-latków

Historia opowiedziana prosto, ale zawierająca w sobie wiele ważnych i ciekawych wątków. Są tu relacje bratersko-siostrzane, jest kwestia przyjaźni, zaufania i współpracy. Są problemy i poszukiwanie rozwiązań, w których każdy może wnieść coś wartościowego. Jest wątek stosunku człowieka do przyrody. Jest magia mitu, walka dobra ze złem i motyw podróży. Znajdziemy w tej opowieści moc wyobraźni i przenikanie się jej świata z rzeczywistością. Recenzję Juniorowa przeczytacie tu: “Chłopiec z Wyspy” – książka, która zachwyciła Marysię

“Awaria elektrowni” Tina Oziewicz

Nastrojowa i bogato ilustrowana opowieść o nocnym życiu zwierząt, które mieszkają w naszych miastach. Spotkamy tu puchacza, lisa, ropuchę, raka, jeża i przedstawicieli wielu innych gatunków. Urzekająca atmosfera książki i moc niezwykłych ilustracji sprawiają, że stanowi ona fascynującą lekturę.

Książka nominowana do tytułu “Książki Roku 2019” w plebiscycie Polskiej Sekcji IBBY

“Adela jednorożec mimo wszystko”, Ludivine Irolla

dla 9-11 latków

Zabawna historia z nutą filozoficznych rozważań, trochę zaskakujących przygód i poczucie humoru. Każdy, kto kiedykolwiek czuł się inny niż wszyscy znajdzie w niej mądrość i moc. Refleksje Adeli na temat szczęścia ujmują w książce prostolinijnością i wnikliwością. Są w sam raz dla młodego czytelnika – by go zainspirować do pytań i własnych rozważań. Co nazywamy szczęściem? Kiedy czujemy się szczęśliwi? Co to znaczy mieć szczęście?

Recenzję Juniorowa przeczytacie tu: Książki, które czyta Marysia #3 – tajemnice i eksperymenty, wyjątkowy jednorożec i trochę Minecrafta

“Mój przyjaciel Percy, Buffalo Bill i ja”, Ulf Stark

dla 9-11 latków

Trzecia część trylogii opartej na wspomnieniach Ulfa Starka z dzieciństwa spędzonego w Stureby oraz z wakacyjnych wyjazdów na wyspę Möja. Autor doskonale przeplata humor z powagą, wywołując u czytelnika zarówno uśmiech, jak i wzruszenie. Jak każdego lata Ulf wybiera się z rodzicami i bratem do dziadków na wyspę. Tym razem dołącza do nich Percy, dla którego są to pierwsze takie wakacje. Chce spróbować wszystkiego, co robi się latem na wyspie – od prostowania gwoździ po zabawę w Indian. Książki o Ulfie można czytać po kolei, ale nic nie stoi na przeszkodzie, by zacząć od dowolnego tomu.

“Baśniobór”, Brandon Mull

dla 10-13 latków

To nie nowość, ale polecam i będę polecać pewnie jeszcze przez lata – ta seria fantasy podbiła moje serce, a potem oczarowała wszystkich, którym ją poleciłam – i małolatów i dorosłych. Zanim jednak sprezentujecie ją któremuś z uczniów, upewnijcie się czy lubi klimaty fantasy i czy przypadkiem już nie ma tej serii na półce. Jeśli ma, to dobrym prezentem może być kontynuacja Baśnioboru – “Smocza straż” (patrz niżej).

„Baśniobór” znalazł się na szczycie listy książkowych bestsellerów dla dzieci „The New York Timesa”. Pięcioksiąg dostępny jest także w formie audiobooka – znakomicie czytanego przez Janusza Zadurę. A recenzję Juniorowa przeczytacie tu: “Baśniobór” lepszy niż “Harry Potter”?

“Smocza Straż”, Brandon Mull

dla 10-13 latków

Po zakończeniu ostatniego tomu “Baśnioboru” Brandon Mull na szczęście zdecydował się na kontynuowanie opowieści z tymi samymi bohaterami i w tym samym fantastycznym uniwersum. “Smocza straż” jest również zaplanowana jako pięcioksiąg, do tej pory ukazały się trzy tomy, trzeci w maju 2020, więc to bardzo świeżutka nowość.

“Piekielna głębina” Lindsay Galvin

dla 14-16 latków

Oryginalna powieść, łącząca elementy thrillera o walce o przetrwanie, realistycznej opowieści o eksperymentach genetycznych i fantastyki. Trójkę nastoletnich bohaterów książki łączy jedno – choroba nowotworowa dotknęła kogoś z ich najbliższej rodziny. Odpowiedzi, których szukają, okażą się spoczywać w tajemniczym podwodnym świecie – otoczonym bezludnymi wyspami, a mimo to zamieszkanym przez niezwykłe istoty…

“Prawie zupełnie nikt” William Sutcliffe

dla 14-16 latków

Sam to przeciętny, normalny piętnastolatek, który nie marzy o niczym innym, jak o… pozostaniu przeciętnym, normalnym nastolatkiem. Plan nie wydawał się trudny i naprawdę mógł się powieść. Sprawy komplikują się jednak, kiedy z dnia na dzień rodzina chłopaka staje się bardzo bogata i z małej miejscowości przeprowadza się do centrum świata – do Londynu. Sam trafia do Akademii dla Zdolnych i Utalentowanych, w której pozostanie przeciętnym, normalnym nastolatkiem może się okazać najtrudniejszą i najbardziej nieprzeciętną rzeczą, jaką kiedykolwiek zrobił.

Fajne książki z nutką edukacyjną

“Nadzwyczajnie wspaniałe kobiety”, Kate Pankhurst

dla 8-11 latków

Seria książek dla dzieci, w której młodzi czytelnicy spotkają niezwykłe postaci, poznają ich życie i idee, które były im bliskie. Dowiedzą się też co nieco o tym, czym charakteryzował się moment historii, w którym każda z nich żyła. Każda z kobiet przedstawionych w tych książkach jest tak opowiedziana, że można by się z nią zaprzyjaźnić. Choć to wielkie kobiety zasługujące na pomniki, w tych książkach są barwnymi, żywymi postaciami, a nie posągami z brązu. Książki wykorzystaują elementy komiksowe, tekst i grafika splatają się ze sobą i szkicują wspólną opowieść. Nie stronią też od humoru, który młodzi czytelnicy bardzo cenią.

Recenzję Juniorowa przeczytacie tu: Książki, które każdej dziewczynce dodadzą wiary w siebie – świetna seria „Nadzwyczajnie wspaniałe kobiety”

Seria “Niki i Tesla”, Steve Hockensmith i „Science Bob” Pflugfelder

dla 9-11 latków

Łączy przygodową powieść pełną tajemnic z poradnikiem małoletniego naukowca-eksperymentatora. Serię stworzyło dwóch autorów: Steve Hockensmith jest autorem opowieści kryminalnych, zaś „Science Bob” Pflugfelder to niezwykły i ceniony w Stanach popularyzator nauki. Połączenie ich talentów zaowocowało fascynującą serią książek dla młodych czytelników. Przygody dwójki rodzeństwa o nieprzypadkowo naukowych imionach to niezwykle wciągająca opowieść, która poza tym, że świetnie się czyta, jest też pretekstem do wykonania kilku eksperymentów i pokazuje, że nauka jest fascynująca.

Recenzję Juniorowa przeczytacie tu: Książki, które czyta Marysia #3 – tajemnice i eksperymenty, wyjątkowy jednorożec i trochę Minecrafta

“Ratownicy czasu”, Justyna Drzewicka

dla 11-12 latków

Przygodowa seria z wątkiem fantastycznym (podróży w czasie) oraz z bardzo ciekawie wplecionym tłem historycznym i fajnym humorem. Akcja pierwszego tomu toczy się w Bolonii w czasach Mikołaja Kopernika. Dwoje współczesnych nastolatków przenosi się tam w czasie, poznają młodego astronoma jeszcze jako studenta, przeżywają razem z nim niesamowite przygody przy okazji dobrze poznając historię tego okresu. Drugi tom to Egipt epoki Kleopatry, kolejne przygody i porcja wiedzy “wczytanej” mimochodem. Więcej o serii “Ratownicy czasu”: Jak zaciekawić dzieci historią (czyli co zrobić, żeby historia przestała być nudna)

Książki kreatywne

“Zniszcz ten dziennik. Nowy”, Keri Smith

dla 9-13 latków

Światowy bestseller, książka pełna ciekawych, niekonwencjonalnych kreatywnych wyzwań, które spodobały się już siedmiu milionom młodych czytelników na całym świecie. Może dlatego, że to wyzwania nieco buntownicze, burzące stereotypy, jak zabranie książki pod prysznic, zginanie jej kartek, czy smarowanie brudem. “Zniszcz ten dziennik. Nowy” to kolorowa wersja wydana z okazji dziesięciolecia kultowego dziennika.

“Fantastyczny świat”, Keri Smith

dla 9-13 latków

Autorka kultowego “Zniszcz ten dziennik” w tej książce proponuje nieco inną zabawę – rownież kreatywną, również pełną swobody dla wyobraźni. “Fantastyczny świat” to książka, która zaprasza do stworzenia w wyobraźni i na jej kartkach własnego świata – miejsca jak z marzeń, a może miejsca, do którego można czasem uciec i odpocząć od rzeczywistości…

“Narysuj swoje życie”, Vera Spark

dla 11-15 latków

To równie książka do pisania, rysowania, ale nieco inna od poprzednich. Zadania, jakie spotyka w niej młody czytelnik odnoszą się do jego własnego życia, są zaproszeniem do poznawania samego siebie, do wspominania, marzenia, zwierzania tajemnic, planowania. To może być ciekawe i rozwijające doświadczenie u progu dojrzewania, kiedy młody człowiek zaczyna poszukiwać własnej tożsamości.

“Super Slime” Allysa Jagan

dla 9-12 latków

Slime’y to coś, co uwielbiają dzieci, a dorośli nieco dziwią się temu uwielbieniu. Slime to taki glut. Zrobienie slime’a, przypomina zabawę w alchemika – najpierw trzeba znaleźć odpowiednią formułę. Pomoże w tym książka „Super slime”, w której poza przepisem na podstawowego gluta czytelnicy znajdą mnóstwo pomysłów na rozmaite slime’y – kolorowe, z dodatkami, błyszczące…

“Moje kąpielove spa” Isabel Bercaw, Caroline Bercaw

dla 10-15 latek

To propozycja, która może zainteresować coraz bardziej troszczące się o swój wygląd nastolatki. W książce znajdą wprowadzenie dla początkujących oraz ponad sto przepisów na kule kąpielowe, balsamy, peelingi, maseczki. Większość składników potrzebnych do zrobienia takiego domowego spa macie w swojej kuchni i okolicach: cukier, olej kokosowy, maślanka, soda oczyszczona, kwasek cytrynowy… Książkę napisały dwie siostry, które jako nastolatki zaczęły tworzyć kule kąpielowe, a ich hobby przerodziło się w rynkowy sukces.

Komiksy

“Prawdziwe przyjaciółki” Shannon Hale i LeUyen Pham

dla 10-12-latek.

Komiksowa opowieść o tym, co składa się na nastolatkowy świat – o szkole, przyjaźniach, emocjach, nadziejach, relacjach w grupie. Szkolne wyzwania i rozterki szóstoklasistki Sary, która zaczynając dojrzewać zastanawia się nad kwestią popularności w szkole, mody, trendów, tego jak nas widzą inni i co to ma do tego, kim naprawdę jesteśmy. Jest dostępna też druga część serii: “Najlepsze przyjaciółki”.

“Zabić drozda” Harper Lee

dla czytelników w wieku 13+

Znakomita klasyczna powieść Harper Lee w wersji komiksowej, przykład tego, jak klasyka ujęta w nową formę zyskuje nowych czytelników. „Zabić drozda” to nie jest tylko historia rasowej segregacji z południa USA sprzed wieku. To opowieść o tym, jak dzieci postrzegają i rozumieją świat dorosłych, jak te dwa światy istnieją obok siebie i jak się coraz bardziej splatają. 

“Folwark zwierzęcy” George Orwell, Odyr

dla czytelników w wieku 14+

Klasyka literatury w nowej, komiksowej formie. Mocna wymowa tej książki została podkreślona obrazami stworzonymi przez brazylijskiego pisarza i malarza Odyra. W tym w pełni autoryzowanym wydaniu, artysta Odyr przekłada świat i przesłanie Folwarku zwierzęcego na wspaniale wyobrażoną powieść graficzną. Polska premiera – maj 2020.

Dla nastolatków z zamiłowaniem do nauk ścisłych

Tu mamy gotową podpowiedź od samych nastolatków. Uczestników rekrutacji do programu stypendialnego Adamed SmartUp zapytano o książki, jakie zrobiły na nich największe wrażenie. Wymieniają oni książki popularnonaukowe, biografie naukowców i co nieco z klasyki literatury. To opcje dla 15+ latków, których zainteresowania są zdecydowanie naukowe. Listę książek znajdziecie tu:

Nastolatki polecają książki – ich wybór was zaskoczy

Mam nadzieję, że te propozycje będą pomocne w wyborze książkowych upominków na koniec roku szkolnego. Wiele z tych książek ma swoje wersje e-bookowe i audiobookowe – pamiętajcie, że to może być dodatkowy atut książki lub klucz do wzbudzenia zainteresowania młodego czytelnika.

Książki wybrała i poleca:

Elżbieta Manthey – założycielka Juniorowa, blogerka, dziennikarka, mama Marysi i Tymona. Pasjonatka dobrej edukacji – tropi nowinki i nowoczesne pomysły edukacyjne, angażuje się w różnorodne działania na rzecz lepszej edukacji. Propaguje wychowanie i edukację oparte na szacunku dla dzieci. Miłośniczka książek, również tych dla dzieci i młodzieży. Najlepiej odpoczywa odwiedzając ciekawe miejsca z rodziną i doświadczając świata wspólnie z mężem i dziećmi.

W wyborze książek pomagała:

Marysia Manthey – lat 10, uwielbia przyrodę i zwierzęta, szczególną sympatią darzy wilki, konie i psy, lubi czytać, grać w Minecrafta, jeździć na rolkach i rowerze oraz spędzać czas na rozmaitych twórczych aktywnościach, dzięki czemu jej pokój pełen jest niezwykłych dzieł.